Türkiye’nin önemli tarımsal üretim merkezlerinden biri olan Diyarbakır’ın Bismil İlçesi, tarım işçilerinin yoğun yaşadığı ilçelerden biri. İlçede yaşayan tarım işçileri, bazen il dışına bazen de yaşadıkları şehirlerde günlük yevmiye ile çalışarak geçimini sağlıyor.
Pamuk, buğday, arpa ve mercimek hasadı zamanları yoğun
şekilde çalışan tarım işçileri, aldıkları günlük yevmiyeler çoğu zaman asgari
ücret bulmuyor. Her gün bir tarlada 12 saate yakın çalışan işçilerin sosyal
güvenceleri de yok.
Lifiyle tekstile, çiğidiyle yağ sanayisine, küspesiyle de hayvancılık sektörüne ham madde sağlayan ve “Beyaz altın” olarak nitelendirilen pamuk üretimi bu yıl bir hayli iyi. Bismilli pamuk üreticileri, bu yılın çok verimli olduğunu ve memnun olduklarını ifade ediyor. Üreticiler, verimin işçi yevmiyelerine de yansıyacağını söylüyor. Pamuk hasadı için tarlada çalışan işçilerin çalışma koşulları bir hayli ağır. Sabah 05.00’da kalkan işçiler evlerinin önünde onları tarlaya götürecek olan servis aracını bekliyor. Tüm işçileri toplayan servis aracı tarlanın pamuk toplamak için tarlanın yolunu tutuyor. Saat 06.00’a iş başı yapan işçiler saat 17.00’a kadar çalışırken, bazen de daha geç saatlere kadar çalışıyorlar. İşçiler, günlük topladıkları pamuğu tartarak kilo başına ücret alıyor. İşçiler pamuğun kilosunu 8 kuruştan topluyor. Bir işçinin toplayacağı 100 kilo pamuk 80 TL tutuyor. İşçiler, günlük yevmiyelerini çıkarmak için bazen aralıksız çalışarak 200-300 kilo pamuk topluyor.
Kimisi aile bütçesine katkı sağlamak için çalışırken, kimisi de çocuklarını okutmak için sabahtan akşama kadar tarlada çalışıyor. Bunlardan biri de evli ve 3 çocuk annesi Fikriye.
Daha önce Diyarbakır merkezde kirada oturan aile,
geçinemeyince Bismil’de köye yerleşti. “Çocuklarımı okutmak için tarlada
çalışıyorum” diyen Fikriye, “Geçinmek çok zor. Ev kiradır. Pamuk çok ucuzdur,
akşama kadar zar zor yevmiyemizi çıkarıyoruz. Bununla nasıl geçineceksek nasıl
çocuk okutacaksak! Hayat zor gerçekten çok zordur. Eve gidince de ev işidir
yemektir hepsini biz yaparız. Günlük yevmiye 60 TL’dir, pamuk kilosu 8
kuruştur. Sabahtan belimizi kaldıramıyoruz. Sabah erken geliriz, akşam tarladan
çıkarız” diyor.20 yıldır tarım işçiliği yapan İcat Elma’nın da tek geçim
kaynağı toprak. “Bu olmasaydı geçinemezdik” diyen Elma şöyle devam ediyor: “7
yıldır evliyim, geçimimi buradan sağlıyorum. Burası olmayınca boş kalıyoruz,
gurbete gitmek zorunda kalıyoruz. Sabah 05.00’da kalkıyoruz, akşam 17.00-18.00
gibi eve gidiyoruz. Burada iş bulamayınca İstanbul’a gidiyoruz, ne iş olsa
yapıyoruz. Başka bir mesleğim geçim kaynağım yok. Günlük yevmiye ile
çalışıyorum. Günlük yevmiye 60-70 TL oluyor. Yetmiyor ama mecburuz.”
7 kişilik ailenin tek kızı olan 23 yaşındaki Nuhat Sevim 9
yıldır tarım işçiliği yapıyor. Nuhat’ın hayali hemşire olmaktı ancak ailesinin
maddi durumu kötü olduğu için okulu 5. sınıfta bırakarak tarlanın yolunu tuttu.
“Tek geçim kaynağımız bu” diyen Nuhat, “Ailemize destek olmaya çalışıyoruz. Son
zamanlarda koronavirüs salgını nedeniyle baya zorlandık. Çalışamadığımız zaman
süt yoğurt satarak geçiniyorduk. Her şeyi sattık bir pamuk kaldı elimizde.
Erkek kardeşlerim de fındık toplamaya gidiyor. Okul okusaydım hemşire olmak
istiyordum ama olmadı hayaller ve gerçekler aynı olmuyor maalesef”
diyor.Tarlada çalıştırmak için işçileri bulan ve servisi ile tarlaya götüren
İhsan Yavuz, 100’e yakın işçilerinin olduğunu ve hepsinin de yoksul olduğu
söylüyor. “Tarlada çalışmak büyük bir emektir ama emeğin karşılığını almak
biraz zordur” diyen Yavuz, şöyle konuştu:
“Bu insanlar muhtaç olduğu için çalışmak zorunda, benim yanımda olmasa da başkasının yanında çalışır. Yaptığımız işler genellikle sezonluktur. Bazen çalışıyor bazen çalışamıyoruz. Çoğu insanın durumu yok, çoluk çocuk sahibidir. Mecbur olmasa çocuklarını, eşini, babasını yada annesiyle gelip çalışmaz. Her gün bir yerde olduğumuz için sigortamız yok. Bildiğim kadarıyla Türkiye’nin hiçbir yerinde tarım işçilerimin sigortası yok. Tarım işçileri Allah’a emanet yani. Yevmiyeler yetmiyor. Kışın evdeler yazın kazandıklarını biriktirip kışın erzak alıyorlar.”
Türkiye’nin önemli tarımsal üretim merkezlerinden biri olan Diyarbakır’ın Bismil İlçesi, tarım işçilerinin yoğun yaşadığı ilçelerden biri. İlçede yaşayan tarım işçileri, bazen il dışına bazen de yaşadıkları şehirlerde günlük yevmiye ile çalışarak geçimini sağlıyor.
Pamuğun kilosunu 8 kuruştan toplayan tarım işçileri, günlük yevmiyelerini çıkarmak için adeta zamanla yarışıyor. Kimisi “Çocuklarımı okutmak için” kimisi de “Geçinmek için mecburuz” diyen işçiler, gerçekleştiremedikleri hayalleri için “Hayaller ve gerçekler aynı olmuyor” diyor.
Sertaç KAYAR’ın Özel Haberi
