Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vahap Coşkun, ABD Başkanı Trump’un Suriye’den çekilme kararına ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu.
ABD’nin Suriye’den çekilmesinin Washington açısından bir başarısızlık olduğunu ifade eden Coşkun, Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna operasyon hazırlığını Türkiye ile ABD arasında bir mutabakata dayandırdı. Coşkun şöyle konuştu: “Böyle bir mutabakat olmasaydı, Erdoğan’ın bu kadar keskin ve net bir açıklama yapması söz konusu olmazdı. Dolayısıyla burada Türkiye ile ABD arasında bir anlaşma, uzlaşma söz konusu oldu.”
Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vahap Coşkun, ABD’nin Suriye’den çekilme kararına ilişin gazetemize bir değerlendirme yaptı.
ÇEKİLME NE ZAMAN OLACAK!
ABD Başkanı Trump’ın Suriye’den çekilme kararını değerlendiren Coşkun, “Kısa bir süre önce ABD Genelkurmay Başkanı bir açıklama yapmıştı. ‘Biz 35-40 bin kişilik bir ordu kuracağız. Şuanda da bu hedefin yüzde 20’sine ulaşılmış’ diyordu. Aradan bir hafta geçti, Donald Trump çekileceklerine dair bir açıklama yaptı. Bu açıklama muhtemelen Amerikan hükümetinin eşgüdümüyle açıklanan bir karar değil, nitekim açıklamadan sonra hem Pentagon hem de Beyaz Saraydan ayrı iki açıklama geldi ve bu açıklamalar ile Donald Trump’ın üzerine gelindi. Muhtemelen bu karar bundan sonraki süreçte uygulanacak. Dikkat edilmesi gerekecek husus bu çekilmenin ne zaman gerçekleşeceğidir. Bu kısa sürede gerçekleşecek gibi görünmüyor. Belirli bir takvimlendirme yapıldı ve ABD ona göre çekiliyor. Bütün bu gelişmelere baktığımızda bir sürpriz görüyoruz. Fakat Trump’ın genel siyasetine baktığımızda şaşırtıcı bir durum yok. Trump seçime girdiğinde Amerikan’ın Suriye’den çekileceğini söylüyordu ve bu bizim temel amacımız diyordu. Bunu söylerken de şuna vurgu yapıyor; bizim orada bulunmamızın tek sebebi İŞID ile mücadele etmekti, onları da yendik artık orada kalmamızı gerektiren herhangi bir durum yok dedi.” şeklinde konuştu.
‘SURİYE HÜKÜMETİ SURİYE’NİN BÜYÜK BİR KISMIN DA İKTİDARI ELE ALDI’
Trump’ın Suriye’den çekilmesinin nedenlerine işaret eden Coşkun, “Tabii bu çekilmenin en önemli sebeplerinden bir tanesi ABD’nin yapmış olduğu planlarını sahada tamamen uygulayamaması. Amerika etrafında kendisine bağlı bir güç oluşturarak İran’ı etkisi altına almaya çalışıyordu ama bu gerçekleşmedi. Bunda da Suriye hükümeti Suriye’nin büyük bir kısmın da iktidarı ele aldı. Suriye ile İran beraber çalışıyorlar dolayısıyla oradan İran’a yönelecek bir tehdit Suriye’de İran da yaptığı bir takım hamleler bunları engellediler. Dolayısıyla ABD’nin İran’ı Suriye üzerinden baskılama projesi şuana kadar gerçekçi bir proje haline dönüşmedi.”değerlendirmesinde bulundu.
TÜRKİYE İLE ABD ARASINDA MUTABAKAT VAR
ABD’nin Suriye’den çekilmesinin bölgedeki dengeleri çok ciddi bir şekilde etkileyeceğini belirten Coşkun, “ Rusya’nın ve İran’ın etkisi daha da artacak. Türkiye’nin Suriye konusundaki politikaları, Suriye’de Türkiye’nin taleplerini gerçekleştirme imkânı bulacak. Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna bugüne kadar operasyon yapmaması, orada ABD’nin bulunmasıydı. Amerika’nın orada hem askeri olarak bulunması hem de silah yardımı yapması olası bir operasyonda Türkiye ile ABD askerlerinin karşı karşıya gelmesi bu iki müttefikin hiçbir şekilde karşılaşmak istemediği hususlardan bir tanesiydi. Bu nedenle ABD askeri çekilecekse, bu Türkiye’nin rahat hareket etmesini sağlayacak hususlardan bir tanesi olduğunu gösteriyor. Zaten Erdoğan 12 Aralıkta yaptığı açıklamadan sonra Türkiye ile ABD arasında bir mutabakatın olduğunu düşünüyordum. Eğer böyle bir mutabakat olmasaydı, Erdoğan’ın bu kadar keskin ve net bir açıklama yapması söz konusu olmazdı. Dolayısıyla burada Türkiye ile ABD arasında bir anlaşma, uzlaşma söz konusu oldu.” diye konuştu.
ABD’NİN ÇEKİLMESİ BAŞARISIZLIĞININ RESMİDİR
ABD’nin Suriye’de çekilmesini Washington açısından bir başarısızlık olarak değerlendiren Coşkun, şunları söyledi: “Eğer gerçekten Trump’ın dediği gibi Amerika Suriye’den kısa sürede çekilirse, o zaman ABD’nin Suriye politikasının ciddi bir başarısızlıkla sonuçlandığını görebiliriz. Her ne kadar İŞID ile mücadelede kazanılan zaferden dolayı bir başarıdan söz edilse de oradaki asıl gaye o değildi. Amaç oradan İran’a baskı kurmaktı ama başarılı olamadı.”
RUSYA DEVLETLERLE ABD ÖRGÜTLERLE ÇALIŞTI
Kürtlerin ABD tarafından yüzüstü bırakılması değerlendirmelerine ilişkin olarak ise Coşkun şöyle konuştu: “Bunlar ihtimal dahilinde olan hususlar bir tanesiydi. Yani bu her zaman var olan hususlardan bir tanesiydi. Şöyle bir tablo var; İran ve Rusya, Suriye gibi bir devletle gibi çalıştılar. Yani Suriye hükümeti ile çalıştılar, bu da hareket alanlarını kuvvetlendiren bir unsurdu. ABD ise Suriye sahasında bir devlet ile çalışmadı, örgütler ile çalıştı. Ancak bu örgütlerin kabiliyeti, güçleri son derece sınırlıydı. Dolayısıyla Suriye sahasında Rusya ve İran istediklerini rahat bir şekilde gerçekleşebildiler. Amerika bundan yoksun kaldı. ABD’nin amacı bir yapılandırma oluşturmak ve bununla Suriye’ye müdahale etmekti. Ancak bunda başarılı olamadı ve istediği gerçekleşmedi. Diğer taraftan ABD’nin SDG ile karşı karşıya gelmesi büyük bir ihtimaldi ve bundan dolayı Amerikan’ın hareket alanı daha da daralıyordu. Oradaki Kürtlerin kaderi bir anlamda oradaki aktörlerin arsındaki ilişkiye dayanan bir konudur bence. Dolayısıyla bu saatten sonra bakılması gereken husus Suriye, Rusya ve Türkiye arasındaki ilişkilerin mutabakatları veya buradaki uyuşmazlıkları Kürtlerin orada kaderini belirleyecek.”
TÜRKİYE’NİN MÜDAHALESİ SINIRLI BİR ALANDA OLUR
ABD’nin Suriye’den çekilmesinden sonra Fırat’ın doğusuna olası bir Türkiye müdahalesini değerlendiren Coşkun, “Böyle bir operasyon, Fırat kalkanı veya Afrin operasyonundan farklı olur, Çünkü bu operasyonlarda sınırlı bir alan söz konusuydu. Oysa bu alan çok geniş bir alan ve dolayısıyla Türkiye’nin böyle bir operasyon yapacağını düşünmüyorum. Türkiye’nin daha çok merkezi ve stratejik öneme sahip yerlere operasyon yapacağını düşünüyorum. Erdoğan’ın sürekli bu konuyu gündeme getirmesi, sürekli operasyon yapılacağına dair kendi kamuoyunu da bağlaması Türkiye’nin muhtemelen böyle bir operasyon yapacağı şeklinde okunulabilir.” İfadelerini kullandı.
(Harun AYTULUN’un Özel Haberi)
