Diyarbakır Barosu, son 10 yılda çocuklara yönelik cinsel istismar oranlarında yüzde 700 oranında artış yaşandığını, evlendirilen kız çocuğu sayısının 482 bin 908 olduğunu belirterek, 1 milyon 170 bin çocuğun çırak adı altında devlet eliyle çalıştırıldığına dikkat çekti
Diyarbakır Barosu, 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü dolayısıyla Baronun Adli Yardım Binası’nda basın toplantısı düzenledi. Bölge barolarının Çocuk Hakları Komisyonu üyesi avukatlar ve baronun yöneticilerinin de katıldığı toplantıda basın metninin Kürtçesini Diyarbakır Baro Başkanı Ahmet Özmen, Türkçesini ise Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları Komisyonu üyesi Asiye Demir yaptı. Demir, BM Çocuk Hakları Sözleşme’nin, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu tarafından 20 Kasım 1989 tarihinde kabul edildiğini ve 1989 yılından bu yana Dünya Çocuk Hakları Günü olarak kutlandığını hatırlattı. Sözleşmenin çocukların kişisel, sosyal, ekonomik ve kültürel haklarını bir arada içeren nadir uluslararası insan hakları anlaşması olma özelliğine sahip olduğuna işaret eden Demir, Türkiye’nin sözleşmenin birkaç maddesine çekince koyarak 1995 yılında kabul ettiğini söyledi. Demir, “Bu çekinceler, sözleşmede yer alan çocukların eğitim, ifade özgürlüğü, kendi kültürünü yaşatma ve kendi dilini özgürce kullanma haklarını içeren 17, 29 ve 30’uncu maddeleridir” dedi. Çocuk haklarını ciddi şekilde sınırlayan bu çekincelerin sözleşmenin ruhuyla bağdaşmadığını kaydeden Demir, Türkiye’de yaşayan çocukların sözleşmede belirtilen temel haklarından yoksul bırakıldığını aktardı.
“ÇOCUKLARIN YAŞAM HAKKI HİÇE SAYILIYOR”
Dünyada olduğu gibi ülkemizde de çocukların en temel hakkı olan yaşam hakkının hiçe sayıldığını ve çocukların sözleşmeye taraf olan devletlerin araçları altında can verdiğini ifade eden Demir, şöyle dedi: “Kolluk görevlilerince işlenen bu suçların aydınlatılması ve sorumluların yargılanması için yapılan tüm talep ve çağrılarımız ne yazık ki karşılık bulmamaktadır. Devlet yetkilileri; sorunları tüm yönleriyle ortaya koyma ve çözme çabası içerisinde olma anlayışından hala kaçınmaktadır. Bu anlayış ve cezasızlık politikaları maalesef her geçen gün yaşam hakları ihlal edilen çocuklara başka çocukların eklenmesine neden olmaktadır. Yaşam hakkı ihlallerine yönelik bu ağır tablonun yanı sıra çocuklara yönelik birçok alanda hak ihlalleri artarak devam etmiş ve etmeye de devam etmektedir.”
“SON 10 YILDA EVLENDİRİLEN KIZ ÇOCUĞU SAYISI 482 BİN”
Çocuklara yönelik cinsel istismar vakalarında son 10 yılda yüzde 700’lük oranda bir artış yaşandığına dikkat Çeken Demir, “Sadece 2016 yılı içerisinde çocuğun cinsel istismarı suçundan 15 bin 51 dava açılmıştır. Gerçekleşen cinsel istismar vakalarının yüzde 15 ile 20 sinin adli makamlara yansıdığı göz önüne alındığında tablonun ne denli vahim olduğu açık olarak görülmektedir. Bu vahamet arz edici tablonun yanı sıra bizleri asıl kaygılandıran kayıtlara geçmeyen istismar vakalarının birçoğunun çocukların devlet koruması veya devlet çatısı altında iken uğramış oldukları istismarın yine kamu otoritesi eliyle kapatılıyor olması gerçeğidir. 2016 yılında evlenen her yüz kişiden 18’i maalesef yine çocuktu. Son 10 yılda evlendirilen kız çocuğu sayısı ise 482.908’a ulaşmıştır. Yine 15-17 yaş arası 17.789, 15 yaş altı ise 244 kız çocuğu doğum yapmıştır” ifadelerini kullandı.
“1 MİLYON 170 BİN ÇOCUK DEVLET ELİYLE ÇALIŞTIRILIYOR”
Dünyada olduğu gibi ülkede de kamunun yanlış uygulamaları sonucu çocuk işçi kavramının da normalleştirildiğini ifade eden Demir, şöyle devam etti: “Çocuk emeğinin ucuz olması, işverenlerin yasal yükümlülüklerden kaçınması çocuk işçiliğini daha da cazip hale getirmiştir. 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile çocuk işçisinin ismi çırak olarak değiştirilmiş ve çocuk emeğinin sömürülmesi meşru bir zemine oturtulmuştur. SGK verilerine göre, 1milyon 170 bin çocuk işçi, çırak adı altında devlet eliyle çalıştırılmaktadır. Meslek edinimi amacıyla çıkarılan yasalar bunlara ait yanlış uygulamalar ile çocuk işçi kavramı daha da genişletilmiş ve içinden çıkılamayacak bir hale getirilmiştir. 2016 yılında Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, çocuk işçi sayısı 708.000’e ulaşmıştır. Çocuk işçiliği, çocuk iş cinayetlerini de beraberinde getirmiştir. Sadece 2016 yılında 56 çocuk iş kazalarında sebebiyle hayatını kaybetmiştir.” Türkiye’deki çocuk işçiliği sorunun savaşın yarattığı krizden kaçıp ülkeye sığınan mültecilerle daha da büyüdüğünü vurgulayan Demir, “1.358,904 çocuğun mülteci olarak giriş yaptığı ülkemizde eğitim olanaklarından yararlanamadığı düşünüldüğünde en az yarısı kayıt dışı sektörde çalıştığı bilinen bir gerçektir” diye belirtti.
“KAPALI KAPILAR ARDINDA İŞKENCEYE MARUZ KALIYORLAR”
Cezaevlerinde olan çocukların yaşadıkları sorunların güncelliğini koruduğunu ifade eden Demir, “Resmi rakamlara göre, 2016 yılında 2.106 çocuk özgürlüğünden mahrum bırakılmıştır. Adli sisteme bir şekilde dâhil olmuş çocukları, yeniden topluma kazandırması gereken devlet onları cezaevlerinde ki kötü koşullara maruz bırakarak bir daha suça işlemeye sürüklenmelerine zemin sunmaktadır. Birçok cezaevinde kamuoyuna yansıdığı üzere çocuklar Ceza infaz kurumlarında kapalı kapılar ardında işkenceye, kötü muameleye maruz kalmakta ve hatta kamu çalışanları veya akranları tarafından istismara uğramaktadırlar. Tam da bu sebeplerle çocuk cezaevlerinin kapatılması gerekirken maalesef yeni çocuk cezaevlerinin yapımına devam edilmektedir. Ayrıca cezaevinde ebeveynleriyle birlikte yaşamak zorunda kalan çocuklar sorunu da hepimizin üzerinde durup ve acilen çözüm üretilmesi gereken ciddi bir konudur” dedi.
“EĞİTİM SİSTEMİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER TRAVMA YARATIYOR”
Ülkede yaşana sorunların ana kaynağı olan eğitim sorunun birçok yönden incelenerek çözüme kavuşturulması gereken temel sorunlardan birisi olduğuna işaret eden Demir, “Son değişikliklerle birlikte siyasal iktidarların yapboz oyununa çevirdiği sınav sistemleri çocukları psikolojik olarak derinden etkilemektedir. Eğitim müfredatında yapılan köklü tutarsız değişiklikler çocuklar üzerinde travmatik etkilere sebep olmaktadır” diye konuştu. Çocuk hakları konusunda yaşanan olumsuz tablonun değişmesi için çocukların, hakları, sorumlulukları, düşünceleri ve duyguları olan bir birey olarak kabul edilerek, her alanda öncelikle çocuğun üstün yararı temel hedef olarak alınması gerektiğini vurguladı. Devletin bütün kurumlarının hiçbir ayrım yapmaksızın çocuk hakları ihlallerine karşı gerekli duruşu ve sorumluluğu yerine getirmesi gerektiğini vurgulayan Demir, “Biz Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları Merkezi olarak; Çocuk Hakları Günü’nü kutlayamadığımız bu günde, çocuk hak ihlallerinde sorumluluğunu ve denetim görevini yerine getirmeyen, gereken özen ve yükümlülüklerine aykırı davranan, düşünce ve inançlara göre ayrımcılık yapan her türlü düşüncenin, uygulamanın ve kararın karşısında olacağımızı belirtir. Bir kez bile olsa çocuk hak ihlallerinin cezasız kalmaması için tüm gücümüzle karşı duracağımızı kamuoyuyla saygılarımızla paylaşırız” dedi.
