Sosyopolitik Saha Araştırmaları Merkezi, 1 Ocak 2019 ile 1 Ocak 2020 tarihleri arasında kadın ve çocuklara yönelik şiddet vakalarından sadece 2 bin 563’ünün basına yansıdığını gerçekte bu rakamın daha fazla olduğunu değerlendirdi.
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, basına yansıyan kadın ve çocuğa yönelik şiddet olaylarını mercek altına aldı. Araştırma, Türkiye ve Diyarbakır’da, kadın ve çocuğa yönelik gerçekleşen şiddet ile şiddet türlerinin ve faillerinin ne kadarının basına yansıdığını görebilmek amacıyla yapıldı.
Medya taraması şeklinde yapılan araştırma, 1 Ocak 2019 ile 1 Ocak 2020 tarihleri arasını kapsadı. Araştırma Merkezi, söz konusu tarihlerde, 2 bin 563 şiddet vakasının basına yansıdığını tespit etti. Araştırmada, sivil toplum kuruluşları ve meslek örgütlerine yansıyan şiddet vakalarının basına yansıyanlardan daha fazla olduğu tespit edildi. Örneklem olarak seçilen Diyarbakır’da 38 şiddet olayı basına yansırken sivil toplum kuruluşları ve meslek örgütlerine yansıyan şiddet olayı sayısının bin 792 olduğu belirlendi.
‘385 KADIN ÖLDÜRÜLDÜ’
Araştırmada, bu süre zarfında basına yansıyan şiddet olaylarında, erkekler tarafından 385 kadın öldürmüş, 31 kadın öldürmeye teşebbüs edilmiş, 448 kadını darp edilmiş, 15 kadını intihara sürüklenmiş, 2 kadına karşı nefret söyleminde bulunulmuş, 3 kadına karşı psikolojik şiddet uygulanmış olduğuna yer verildi. Basına yansıyan diğer vakalarda, en az 5 kadınının rehin alındığı, 855’nin seks işçiliğine zorlandığı, 25’ne sistematik şiddet uygulandığı, 264’ünün taciz edildiği, 70’ine tecavüz edildiği, 12’sine tecavüz girişiminde bulunulduğu, 44’nün tehdit edildiği, 221’sinin yaralandığı belirlendi. Şiddet vakalarının en çok yaşandığı ayların kasım ve aralık ayları olduğuna yer verilen araştırmada, en çok yaşanan ilk üç vaka türünün seks işçiliğine zorlama, darp ve cinayet olduğuna işaret edildi.
‘FAAİLLER BABA VE EŞ’
Kadın cinayetlerinden önce çıkan 3 failin baba, eş ve bilinmeyen fail olduğu, darp vakasında ilk üç failin baba, tanınmayan şahıs ve sevgili olduğu tespiti yapılan araştırmada, seks işçiliğine zorlanmada failin bilinmediğine dikkat çekildi.
‘BAŞVURU BİN 792, BASINA YANSIYAN 38 VAKA’
“Basına yansıyan Diyarbakır verilerinde yaşanan toplam vaka sayısı 38’dir.” denilen araştırmada, Diyarbakır’da en az 10 kadını öldürmüş, 8 kadını darp etmiş, 2 kadının intihara sürüklenmesine neden olmuş, 3 kadına sistematik şiddet uygulamış, 5 kadını taciz etmiş, 1 kadına tecavüz etmiş, 1 kadını tehdit etmiş, 4 kadını yaralamıştır. Ayrıca şüpheli ölüm/intihar nedeniyle en az 4 kadın hayatını yitirmiştir.” ifadeleri kullanıldı.
Diyarbakır’da yaşanan şiddet olaylarının ilk üç sırasını cinayet, darp ve tacizin oluşturduğu kaydedilen araştırmada, faillere ilişkin, “Cinayetlerin faillerinin ilk sırasını eş oluştururken, Darp ve tacizlerin faillerinin ilk sırasını tanınmayan şahıslar oluşturmuştur. Basına yansıyan vakaların toplam faillerinin ilk üç sırasını eş, tanınmayan ve bilinmeyen şahıslar oluşturmuştur.” değerlendirilmesi yapıldı.
Diyarbakır’da 38 vakanın basına yansımasına karşın, sivil toplum kuruluşları ve meslek örgütlerine yapılan başvuru raporlarına göre, şiddet görmeye yönelik yapılan başvurunun bin 792 olduğuna işaret edilen araştırmada, şu ayrıntılar paylaşıldı: “Başvurularda bin 421 kadın farklı şiddet türüyle beraber psikolojik şiddete, 840 kadın fiziksel şiddete, 160 kadın cinsel şiddete, 693 kadın ekonomik şiddete, 327 kadın sosyal şiddete, 330 kadın dijital şiddet ve ısrarlı takip yoluyla şiddete maruz kaldıklarını beyan etmişlerdir. 258 kadının can güvenliğinin risk altında olduğu, 6 kadının hürriyetinden mahrum bırakıldığı, 106 kadının ise sığınma talebinde bulunduğu tespit edilmiştir.”
‘İNTİHAR ORANLARI KAMUOYU İLE PAYLAŞILMADI’
“Öte yandan ilgili tarihlerde Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları Merkezi verilerine göre ise, bin 716 çocuk şiddete maruz kalmış, bin 526 çocuk suça sürüklenmiş ve 97 çocuk cinsel istismara maruz kalmıştır.” bilgisine yer verilen araştırmada, çocuklara yönelik diğer şiddet olayları şu şekilde paylaşıldı: “Çocuk ve kadın intihar girişimlerinde; girişimde bulunan en küçük yaş 11’dir ve ağırlıklı olarak 15, 16 ve 17 yaşlarında çocuklarda intihar girişimi yaşanmaktadır. 18 yaş üstü kadınlarda ise intihar girişimleri 18-19 yaş aralıklarında artış göstermektedir. İntihar oranları kamuoyu ile paylaşılmamıştır.”
‘BASINA YANSIMAYAN ÇOK SAYIDA VAKA OLASILIĞI DIŞLANMAMALIDIR’
“Bu özette dikkat çeken hususlardan biri de basına yansıyan vakaların başvuruya dönüşmüş vakaların çok küçük bir miktarına denk düştüğü gerçeğidir.” tespiti yapılan araştırmada, basına yansıyan ve gerçekte yaşanan olaylar arasındaki fark şu şekilde değerlendirildi: “Diyarbakır örneğinde görüldüğü üzere sivil toplum kuruluşları ve meslek örgütlerinde başvuruya dönüşmüş vaka sayısı bin 792 iken basına yansıyan vaka sayısı 38 dolayındadır. Yani basına yansıyan kadına yönelik şiddet vakalarının 47 katından fazla bir vaka sayısı başvuruya dönüşebilmiştir. Türkiye geneli için de benzer bir durumun geçerli olma ihtimali yüksektir. Bunun tespiti için Türkiye kentlerindeki sivil toplum kuruluşları ve meslek örgütlerine, yargı ve kolluk merkezlerine yapılan başvuruların incelenmesi yeterli olabilecektir. Başvuruya dönüşmeyen veya basına yansımayan çok sayıda vaka olasılığı da dışlanmamalıdır.”
