Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, kentin tarihi ve kültürel yapılarının ayağa kaldırılmasından kentsel çöküntü alanlarının şehre kazandırılmasına kadar birçok yürüttüğü imar faaliyeti sonuç vermeye başladı.
İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığınca 2020’de “Surlarda Diriliş Başlıyor” mottosuyla başlatılan restorasyon çalışmaları kapsamında; 1’inci etapta Urfa Kapıyı koruyan 2 burç, Ben u Sen Burcu (Ulu Beden), Yedi Kardeş Burcu, Nur Burcu ve Selçuklu Burcu gibi en bilindik ve en nitelikli burçlar dâhil olmak üzere toplam 6 burç ve onları birbirine bağlayan sur duvarları restorasyonu tamamlandı, çevre düzenleme çalışmaları ise devam ediyor.
2’nci etapta yer alan toplam 13 burç restorasyonu, Amida Höyük çevresine istinat duvarı, hafriyat ve çevre düzenleme çalışmaları tamamlandı. 3. etap çalışmaları kapsamında, Dağkapı burçları, Tek Beden ile 7,8 nolu burçlarında ise çalışmalar tamamlandı. 5. etapta ise İçkale Surlarından başlayarak 950 metre, Dicle vadisine bakan ve surların en çok tahrip olmuş kısmın restorasyon ediliyor.
6’ncı etap çalışmalarında 39-40 nolu burç ve sur duvarlarında restorasyon devam ediyor. Çalışmalar kapsamında tehlike arz ettiği 1. etapta acil müdahale edilen Urfa Kapının yanında yer alan 21 ve 22 nolu burçların esaslı onarımı yapılıyor.
RESTORASYONLARDA TARİH FIŞKIRDI
3. Etap restorasyon çalışmaları kapsamında 7 ve 8 nolu yapılan kazıda, Kanuni Sultan Süleyman tarafından halkın su ihtiyacının karşılanması için 1543’te yaptırılan ve 1930 yılına kadar kentin ihtiyacını karşılayan su şebekesi bulundu. Yapım tarzı ve biçimlerinden farklı dönemlere ait olduğu, en üstte bulunan künklerin yakın dönem Osmanlı dönemine, daha derinlerdeki künklerin ise Roma dönemine ait olduğu belirlendi.
1700 YILLIK “AMFORA” BULUNDU
5’inci etap sur restorasyon çalışmaları kapsamında 71 ve 72 nolu burçlar arasında kazı çalışmalarında, yapılış şekli ve üzerindeki motiflerden yola çıkarak milattan sonra 330’lu yıllara tarihlenen 1700 yıllık amfora (bir tür testi) gün yüzüne çıkarıldı. Bölgede ilk kez görüldüğü için önem arz eden zeytinyağı veya şarap taşımacılığında kullanılan sivri dipli amforanın Geç Roma-Erken Bizans Dönemi’ne ait olduğu değerlendiriliyor.
1500 YILLIK KANDİL BULUNDU
39-40 nolu burçlarda devam eden restorasyon çalışmalarında yapılış şekli ve üzerindeki motiflerden yola çıkarak Roma dönemine ait olduğu öngörülen 1500 yıllık kandil bulundu. İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı KUDEB Şube Müdürlüğünce yapılan çalışmalarda gün yüzüne çıkarılan eserler Diyarbakır Müze Müdürlüğüne teslim edildi.
ŞEHZADELER KONAĞI SEZAİ KARAKOÇ TEMATİK EDEBİYAT GENÇLİK MERKEZİ OLACAK
Tarihi konaktaki restorasyonun aslına uygun yapılabilmesi için özverili bir şekilde çalışma sürdüren ekipler, çimento ile yapılan müdahaleleri temizleyerek aslına uygun harç ve malzemeler ile binayı sağlamlaştırdı. Kubbe ve tonozlarda sıva, duvarlara ise derz uygulaması tamamlanan binada aydınlatma çalışması da tamamlandı. Restorasyon çalışmaları sırasında binanın özgün döşemesine ait olduğu düşünülen taşlar eksik kısımlarda aslına uygun şekilde yeniden kullanıldı. Restorasyon çalışmaların tamamlanan Şehzadeler Konağı’na Diyarbakırlı ünlü şair Sezai Karakoç’un adı verilecek, tarihi konak “Tematik Edebiyat Gençlik Merkezi” olarak vatandaşların hizmetine sunulacak.
82 NOLU BURÇ KADIN LOKALİ OLDU
İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı, hazırladığı projeyle, burçta nemlenmeye sebep olan yalıtım problemini çözdü. İç mekân temizliği için kumlama ile yüzey temizliği yapan ekipler, burç girişindeki su birikme sorununu ortadan kaldırdı. Boşalmış taş ve tuğla derz yüzeyleri doldurulduktan sonra, yapıya sızan su sebebiyle boşalmış olan duvar dolgusu enjeksiyon ile sağlamlaştırıldı. Çalışmaların tamamlandığı burç, il ve ilçelerden hastaneye giderken veya çocuğuyla birlikte dinlenip ihtiyaçlarını giderebilecekleri bir alan olarak hizmete sunuldu.
Kadınlara ücretsiz psikolojik desteğin verildiği burçta okuma – Yazma, Kur’an-ı Kerim, Tefsir, El Sanatları, Psikolojik Destek, Manevi Rehberlik, Sosyal Hizmet, Yakın Savunma, Oyun Odası ve Aşçılık kursları veriliyor.
TARİHİ DEĞİRMENİN RESTORASYONUNDA SONA YAKLAŞILIYOR
18. yy sonları ile 19. yy başında yapıldığı tahmin edilen Sur ilçesinde bulunan tarihi su değirmeninde başlatılan restorasyon çalışmalarında sona gelindi. Restorasyonun ardından Karacadağ’dan gelip Hazreti Süleyman Camisinden Hevsel Bahçelerine doğru yönlendirilen su ile çalıştırılacak tarihi değirmen, geçmişte olduğu gibi buğdayı geleneksel yöntemlerle işleyerek un elde edecek. Öğütülen un, proje kapsamında değirmen bahçesinde yapılacak tandırlarda pişirilerek ekmeğe dönüştürülecek. Değirmen, restorasyon sonrası proje kapsamında yapılacak büfe ve sosyal tesis alanları ile vatandaşlara hizmet verecek.
