Koronavirüs salgını ile ilgili açıklama yapan Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdurrahman Şenyiğit, “Evde 2 hafta tam bir karantina uygulanınca hastaların çoğu iyileştiği için hastalık kimseye yayılmaz ve zincir kırılmış olur” dedi.
Koronavirüs salgını tüm dünyayı kasıp kavurmaya devam ediyor. Ülkemizde de salgının görülmesinin üzerinden yaklaşık 1 ay geçti. Vatandaşlar koronavirüs salgınına dair birçok konuyu merak ediyor. Vatandaşların merak ettiği konulara dair görüştüğümüz Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdurrahman Şenyiğit, koronavirüs salgından korunmanın en önemli yolunun izolasyon olduğunu söyledi.
“KORONA BİR VİRÜSTÜR”
Dünya genelinde hâkimiyet kuran ve dünya sağlık örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilen Koronavirüs salgını yani covid-19 nedir?
“Korona bir virüstür. Virüsler gözler görülmeyen bir nevi mikroplardır. Canlı veya cansız oldukları ise meçhuldür. Bunlar kendi yaşamlarını sürdürebilmek için canlı bir hücreye ihtiyaç duyarlar. Bazen bir insan bazen de bir insan vücudunda yaşarlar ama kendi başlarına yaşamlarını sürdüremezler. Covid’de SARS, MERS gibi bir virüstür. Büyük bir ihtimalle Çin’in Vuhan kentinde yarasadaki bir virüsün yine kendi akraba grubunda olan bir başka virüsle karşılaşması sonucu oluşturduğu mutasyona bağlı meydana gelen bir tip olarak kabul ediliyor. Türkiye’de de yaklaşık 1 aydır salgın devam ediyor. Bu virütik enfeksiyonların en önemli özelliği ise bulaşım hızının yüksek olmasıdır. Biz buna R0 değeri diyoruz. Mesela SARS VE MERS’te bu R değerleri 1 civarında iken koronada R değeri 3’tür. Çok fazla bir bulaşım oranı var. O yüzden evde karantina uygulaması çok önemlidir. Mesela evde 2 hafta tam bir karantina uygulanınca hastaların çoğu iyileştiği için hastalık kimseye yayılmaz ve zincir kırılmış olur. Bugün tıpta bu ilacı direkt olarak öldüren ne bir ilaç vardır ne de bir aşı ne yazık ki yok. Devletimizin çok ısrarla tavsiye ettiği evde kal önerisi çok önemlidir.”
“VİRÜS HERKESİ ÖLDÜRECEK DİYE BİR DURUM SÖZ KONUSU DEĞİLDİR”
Aradaki yayılma zincirinin kırılması için vatandaşlar ne yapmalı, virüs nasıl ve hangi yollarla yayılır?
“Virüs öncelikle herkesi öldürecek diye bir durum söz konusu değil. Virüsteki öldürücülük oranı çok yüksek değil. SARS’ta mesela yüzde 30 civarında idi bunda ise ülkeden ülkeye değişiklik göstererek yüzde 2 ve 10 aralığındadır. Türkiye ölüm oranlarının çok düşük olduğu bir ülkedir. Temel bulaşım yolu damlacıktır. Kişinin konuşarak, öksürerek, hapşırarak, aksırarak çıkardığı damlacıklar ortamda kim varsa ağız, burun ve göz yoluyla bulaşmasıyla oluşur. Virüsler havada asılı kalmz ve yavaş yavaş y6ere çöker. Kişini elini vurduğu bir masadan, sandalyeden sonra elini yıkamadan ağzına, burnuna veya gözüne götürmesiyle virüs inanılmaz derecede hızlı bulaşabilmektedir. Ne kadar çok virüs alınırsa hastalık o kadar ağır seyreder. O nedenle kapalı ortamlardan kaçınmak, kapalı ortamları sıkça havalandırmak, kendini izole etmek son derece önem arz etmektedir.
“GRİBAL ENFEKSİYONDUR ANCAK TABLO DAHA AĞIRDIR”
Gribal enfeksiyonlar ve koronavirüs belirtilerinin benzer olduğu söyleniyor. Vatandaşlar aradaki ayrımı nasıl yapacak?
Gribal enfeksiyon ile benzerlikleri çok fazla ancak bu tablo daha ağırdır diyebiliriz. Buna yakalanan kişilerin zaten yüzde 80’ı ayakta atlatıyor. Ya hissetmeden ya da çok az hissederek atlatıyor. Geri kalan yüzde 15 hastaneye gidip ilaçlarını alıp evinde iyileşiyor. Yüzde5’i hastanede tedavi görüyor, geri kalanlar ise yoğun bakıma gidiyor ve çoğunlukla hayatını kaybeden vakalar olarak karşımıza çıkıyor. Dolayısıyla özellikle risk grubunu tartışmak gerekiyor. Öncelikle bu hastalıkta yaş sınırı yok. Hastalık bir bebeğe de bulaşır 90 yaşında bir yaşlıya da bulaşır. Ama özellikle 65 yaş üstü vakalarda hastalık daha ağır seyretmektedir. Bir veya birden fazla hastalığı olan kişilerde daha ağır seyretmektedir. Mesela şeker hastalığı, tansiyon, kronik bronşit gibi vakalarda hastalık daha ağır seyreder.
Entübe hasta nedir?
Entübe demek kişinin solunum cihazına bağlanmasıdır. Boğazından bir boru ile solunum cihazına bağlanıp takip edilmesidir. Hastanın solunum cihazına bağlanmasına entübasyon işlemi hastaya da entübe hastası nedir.
Yoğun bakım hastası ve entübe hasta arasındaki fark nedir?
Yoğun bakım hastası yoğun bakımda olan hastadır ve entübe hastayla aynı değil. Yoğun bakım hastası artık kendi başına nefes alamayınca entübasyon işlemi yapılır ve cihazlara bağlanır.
“HAVA SICAKLIĞI 25 DERECEYİ GEÇERSE KURU İKLİMLERDE HASTALIK AZ GÖRÜLECEKTİR”
Havaların ısınmasıyla virüs bitecek deniyor. Bunun doğruluk payı var mı?
Havalar 25 dereceyi geçerse kuru iklimlerde hastalık daha az görülecektir. Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa gibi illerde hastalıkta düşme yaşanır. Havaların ısınmasıyla beraber düşmesi planlanıyor tabi bununda tam olarak yüzde 100 doğru olduğu söylenemez.
“TÜRKİYE’DE BİZ HENÜZ PİK NOKTASINA ULAŞMADIK”
Hastalığın pik noktası nedir?
Pik noktası hastalığın artık toplumda çok görüldüğü dönem anlamına gelir. Türkiye’de biz henüz pik noktasına ulaşmadık. Ama şunu biliyoruz ki biz diğer ülkeler gibi vahim bir duruma gelmeyeceğiz. Virüs ülkemize geç geldi ve tüm hazırlıklarımız tamam diyebiliriz. Kontrol ve takipleri daha iyi biliyoruz. Kendimizi izole etmenin önemini artık biliyoruz. Pik noktasının ne zaman olacağını önümüzdeki süreçte göreceğiz. Ayrıca belirli yaş gruplarına gelen sokağa çıkma yasakları da hastalığın önümüzdeki haftalarda düşmeye neden olacağını göreceğimizi düşünüyorum.
“HASTALARIN YÜZDE 95’İ İYİLEYİYOR. AMA!”
Koronavirüs salgınına yakalanıp iyileşenler tekrardan hastalanır mı?
Bu hastaların yüzde 95’i iyileşiyor. Ama bazen bu hastalarda bazen 20-25 güne kadar bulaşma olabiliyor. Tekrar hastalığı kolay kolay geçirmedikleri söyleniyor. Çin ve Güney Kore’de tekrar hastalığa yakalanan kişiler olduğu söylendi. Hastalığı geçirenlerin yine de dikkat etmesi gerekiyor.
“EVDE KAL ÇAĞRILARINA UYULSUN”
Son olarak neler söyleyeceksiniz?
“Evde izolasyon çok önemlidir. Hastalık zincirinin kırılması için temasın en az indirilmesi ve izolasyonun arttırılması gerekmektedir. Bu noktada vatandaşlar evde kal çağrılarını dikkate almalıdır”
Kaynak: Güneydoğu Güncel
