Pandemi sürecinde kentteki tarımsal ve hayvancılık faaliyetlerine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Diyarbakır Tarım İl Müdürü Mustafa Ertan Atalar, sağlıklı gıdaya erişim ve korona denetimleri konusunda çalışmaların aralıksız sürdüğünü ifade etti.
Kent genlinde denetimlerin titizlikle yapıldığına vurgu yapan Atalar, “İlimizdeki tedbirler çerçevesinde Tarım ve Orman İl Müdürlüğümüze bağlı tüm kontrol görevlileri, maske, bone ve eldivenli bir şekilde market, şarküteri, fırın ve unlu mamul üretim yerlerine yönelik denetimlerini arttırdı. Bilgilendirme denetimlerinde, ‘Korona virüs’ tedbirleri çerçevesinde işletmelerin aldığı hijyen tedbirleri, reyon sorumlularının kılık kıyafet kurallarına uygunluğu kontrol edilirken, personellere de broşürler dağıtıldı. Gıda işletmelerinden, vatandaşın yoğun alışveriş yaptığı fırınlar, paket servis yapan lokantalar, marketler ve semt pazarlarında hem denetim hem de bilgilendirme amaçlı denetimler gerçekleştirilmektedir. İlimizdeki tüm gıda kontrol görevlilerimiz tarafından 5996 sayılı kanun gereği yapılan denetimler ‘korona virüs’e yönelik tedbirler için artırıldı” dedi.
Diyarbakır Tarım İl Müdürü Mustafa Ertan Atalar kurum bünyesinde yürüttükleri çalışmalar, gıda güvenliği ve Kovid-19 denetimlerine ilişkin yürüttükleri çalışmaları anlattı.
‘DİYARBAKIR’DA 3,5 MİLYON DEKAR ALANDA BUĞDAY TARIMI YAPILMAKTA’
Diyarbakır’da yürütülen tarımsal faaliyetlere ilişkin bilgi veren Atalar, şöyle konuştu: “Diyarbakır ilimiz Türkiye tarım ve hayvancılık potansiyeli en yüksek illerimizden biridir. Yaklaşık olarak 15,5 milyon dekar araziye sahiptir. Bunun 7 milyon dekarı tarım arazisidir. Bu tarım arazisi üzerinde yıllık olarak 2019 yılı sonu itibariyle bitkisel ve hayvansal üretimdeki hâsılamız 11,6 milyar TL’ye ulaşmıştır. 32.261 bitkisel üretimde faaliyet gösteren çiftçi kaydımız mevcut olup 26 binin üzerinde de hayvancılıkla uğraşan üreticilerimizin işletme kayıtları mevcuttur. Diyarbakır ilimizde özellikle tarımda buğdayın ana vatanı olarak kabul edilen Karacadağ eteklerinde buğdayın toprakla buluştuğu ilk alandır burası ve Türkiye’deki sert buğdayın da anavatanı. Diyarbakır’da yaklaşık olarak 3, 3,5 milyon dekar alanda buğday tarımı yapılmaktadır ve ürettiğimiz 1.800.000 ton buğdayla da Türkiye’de ikinci sırada yer almaktayız. Ayrıca kırmızı mercimekte 600.000 dekarın üzerinde alanla ürettiğimiz mercimek bakımından Türkiye’de birinci sıradayız. Bunun dışında pamuk ve mısır oldukça yaygın. Pamukta 700.000 dekara yakın bir alanda gerçekleşen üretimde 250.000 ton üretimle Türkiye’de üçüncü sıradayız. Mısır tarımı son zamanlarda yoğun olarak üretilmeye başlandı. Ayrıca karpuz üretiminde yaklaşık olarak 52.000 dekar üzerinde ekilen alanla Türkiye’de karpuz üretiminde beşinci sırada yer almaktayız. Bitkisel üretim yönüyle oldukça üst sıralarda yer alan ilimiz son zamanlarda yaptığımız çalışmalarla Bakanlığımızın sağladığı imkânlar ve Diyarbakır -Batman-Siirt iktisadi kalkınma projesi, GAP idaresinden sağladığımız kaynaklarla meyvecilik alanında çalışmalarımız oldu ve yaptığımız bu çalışmalar neticesinde özellikle Kuzey ilçelerimizde 23.000 dekar üzerinde tam donanımlı modern meyve bahçeleri oluştu. Tarımsal arazinin tarla tarımına çok elverişli olmayan küçük parçalı arazilerde özellikle yüksek gelir getirici ürünlere tarımı yoğunlaştırmak suretiyle Çüngüş’ten başlayarak Kulp’a kadar olan Kuzey ilçelerimizde yaklaşık 23.000 dekar meyvecilik bahçeleri tesis ettik. Bu çalışmalarımız bağcılık, ceviz ve son zamanlarda da fıstık ekleyerek meyve bahçelerini oluşturmaya devam ediyoruz.”
‘HAYVANCILIKTA % 70’LİK BİR ARTIŞ MEYDANA GELDİ’
Kentteki hayvancılık faaliyetlerini değerlendiren Atalar, şunları belirtti: “Bunun dışında hayvancılıkta yine Türkiye’de söz sahibi iller arasındayız. Büyük baş hayvancılıkta 2002’den 2019 sonuna kadar hayvan sayılarında ciddi değişiklikler oluştu. 2002 yılında toplam 253.515 olan büyükbaş olan hayvan sayımız 2019 yılı itibariyle 687. 052’ye geldi. Yani % 70’lik bir artış meydana gelmiştir. Yıllık bazda her yıl % 9,5luk bir artış meydana gelmiştir. Küçükbaş hayvan sayımız da yine 2002 yılında 939. 090 iken bugün sayısı 1.975.799 olmuştur. Yani % 110’luk bir artış olmuştur. Böylece 2.500.000’ün üzerinde bir hayvan sayısıyla önemli bir yere sahibiz diyebiliriz. Manda sayısı bakımından ikinci sıradayız. Ayrıca ipek böcekçiliği üretimi bakımından Türkiye’de birinci sıradayız ve Türkiye’deki üretimin %52’si Kulp ilçemizden karşılanmaktadır. Burada yaklaşık 55 ton civarında yaş koza üretilmektedir. 2013 yılında Kulp’ta açılan ipek iplik fabrikasıyla da dokuma atölyelerinde ipek, kravat, puşi, şal yapılmaktadır. Bu ürünler Pasuri markasıyla satılmakta ve ekonomiye ciddi bir katkı sağlamaktadır. Yaptığımız bütün çalışmalarda tarımsal destekleme önemli bir yere sahiptir. 2019 verileri açıklandı. Diyarbakır’a 2002 den bu yana 5,7 milyar TL kaynak aktarılmıştır. Geçen yıl 785,2 milyon TL çiftçiye nakit destek aktarılmıştır.”
Hayvancılık alanında 74. 136.000 TL toplam destek aktarıldığını kaydeden Diyarbakır il Tarım Müdürü Mustafa Ertan Atalar Covid-19 pandemi döneminde de halk sağlığı için gıda denetimleri hakkında ise şu açıklamalarda bulundu:
“RUTİN DENETİMLERİN YANISIRA COVİD-19 TEDBİRLERİ DE DENETLENDİ”
“İlimizdeki tedbirler çerçevesinde Tarım ve Orman İl Müdürlüğümüze bağlı tüm kontrol görevlileri, maske, bone ve eldivenli bir şekilde market, şarküteri, fırın ve unlu mamul üretim yerlerine yönelik denetimlerini arttırdı. Bilgilendirme denetimlerinde, ‘Korona virüs’ tedbirleri çerçevesinde işletmelerin aldığı hijyen tedbirleri, reyon sorumlularının kılık kıyafet kurallarına uygunluğu kontrol edilirken, personellere de broşürler dağıtıldı. Gıda işletmelerinden, vatandaşın yoğun alışveriş yaptığı fırınlar, paket servis yapan lokantalar, marketler ve semt pazarlarında hem denetim hem de bilgilendirme amaçlı denetimler gerçekleştirilmektedir. İlimizdeki tüm gıda kontrol görevlilerimiz tarafından 5996 sayılı kanun gereği yapılan denetimler ‘korona virüs’e yönelik tedbirler için artırıldı.
Diyarbakır’da gerçekleştirilen denetimler çerçevesinde İl Tarım Orman Müdürlüğü ekipleri işletmeler için hazırladıkları “gıda işletmelerinde Covid-19 hastalığını önlemek için alınacak 10 tedbir”in yer aldığı broşürler ve Bakanlığımız tarafından gönderilen, Covid-19’a karşı alınacak tedbirleri içeren talimatlar çoğaltılıp dağıtıldı. İşletmelerden bu broşürleri asmalarını ve broşürde yer alan ikazlara uymaları istendi. Bakanlığımız tarafından gönderilen tedbir ve talimatlar anlık takip edilerek, yapılan değişiklikler hızlıca gıda denetimleri ile işletme sahiplerine duyuruldu.
Yapılan denetimlerde, gıda işletmelerinin hijyen kurallarına uyup uymadığına, kişisel hijyene dikkat edip etmediklerine bakılarak, yapması gerekenler konusunda bilgilendirmeler yapıldı. İşletme yetkililerine, personellerin hastalıklarına dikkat etmeleri, hasta olan personelin hemen izne ayrılması gerektiği bildirildi. Ayrıca; dezenfeksiyon yapmaları ve ellerini sürekli yıkamaları gerektiği sürekli hatırlatılarak, işletme girişlerinde hijyen paspası bulundurmaları anlatılmaktadır.
İlimizde gıda, gıda ile temas eden madde üreten, gıda satış, toplu tüketim ve üretim işyeri sayısı ile yem işletmeleri sayısı günümüz itibariyle 10 bin 485’tir. Kayıtsız işletmelere yönelik piyasa kontrolleri yapılarak, %54 olan kayıtlı işletme oranı % 90’a ulaştırılmıştır.
Diyarbakır İl Tarım ve Orman Müdürlüğü bünyesinde çalışan Gıda Kontrol Görevlileri tarafından 2019 yılı içerisinde 15 bin 201 adet (%150) denetim gerçekleştirilmiştir. 2020 yılının ilk 8 aylık dönemde ise 9 bin 938 adet denetim (% 95) gerçekleştirilmiştir. Ayrıca 15 bin denetimde Covid-19 tedbir denetimi 15.000 denetim gerçekleştirilmiştir. Yapılan bu denetimlerde yaklaşık 380 adet numune alınmıştır.”
“KURALLARA UYMAYANLARA GEREKLİ CEZAİ İŞLEMLER UYGULANMIŞTIR”
Gıda güvenliği kapsamında belirlenen kurallara uymayan işletmelere cezai işlem uygulandığını belirten Atalar: “Gerek işletme denetimi esnasında ve gerekse de numune alarak analiz ettirdiğimiz numuneler sonucunda gıda güvenilirliğini ihlal eden ve uygun olmayan gıdayı piyasaya arz eden veya hijyen kurallarına uygun hareket etmeyen işletmelere yönelik 2011 yılından günümüze toplam 4 milyon 186 bin 473 TL idari yaptırım uygulanmış olup bunun yaklaşık 1 milyon 300 bin TL’si 2018, 1 milyon TL’si 2019 ve 655 bin TL’si de 2020 yılının ilk yarısında uygulanmıştır.” şeklinde konuştu.
Atalar, son olarak vatandaşların her zaman gıda güvenliğini ihlal edenleri günün her saatinde Alo 176’dan arayarak şikayetlerini bildirdiklerinde denetleme ekiplerinin hemen gerekli denetleme işlemlerini yaptıklarını ifade etti.
Kaynak: Tigris Haber
