Ergani Kaymakamı ve Belediye Başkan V. Ahmet Karaaslan, Geçmişten Günümüze Ergani Sempozyumu’nda yaptığı konuşmada, Devletin desteği sayesinde vesile oldukları bu araştırma ve sempozyum ile Ergani’nin geçmişi hakkında daha fazla bilgiye ulaşacaklarına değinerek, “Ergani’nin binlerce yıllık bilinen tarihinin yanı sıra gizemli kalan ve bilinmeyen yönlerini de keşfedeceğiz” diye konuştu.
Diyarbakır Ergani Belediyesi, Ergani Kaymakamlığı, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır Valiliği ve Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin işbirliği ile 24-26 Kasım tarihleri arasında düzenlenecek “Geçmişten Günümüze Uluslararası Ergani Sempozyumu” başladı.
15 Temmuz Kongre Merkezinde düzenlenen açılış programına Diyarbakır Valisi Ali İhsan Su, Ergani Kaymakamı ve Belediye Başkan V. Ahmet Karaaslan, Dicle Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karakoç ve Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı Doç. Dr. Oktay Bozan ile çok sayıda akademisyenin katıldı.
Sempozyumun açılışında konuşan Ergani Kaymakamı ve Belediye Başkan V. Ahmet Karaaslan, Ergani’nin, insanlık tarihinin ve yerleşik hayatın ilk ayak izlerini barından en kadim şehirlerden birisi olduğunu anımsatarak, “Birçok medeniyete ev sahipliği yapmış Ergani, Çayönü Yerleşkesi ve Hilar mağaraları ile 10 bin yıllık geçmişe işaret etmektedir. Bu bağlamda Ergani, Anadolu ve Mezopotamya’nın en eski yerleşim merkezlerinden biri olarak görülmektedir. Buralar yerleşik hayata ilk geçen insanların toprağı ilk kez ekip biçtiği, hayvanları evcilleştirdiği ve insan hayatını kolaylaştıran aletlerin yapıldığı yerlerdir. Dünyada şehir kültürünün ilk kez yaşandığı yerlerden birisidir” diye konuştu.
“TARİHTE ERGANİ VE ÇEVRESİNDE BİRÇOK MEDENİYET HÜKÜM SÜRMÜŞTÜR”
Tarihte, Ergani ve çevresinde birçok medeniyet hüküm sürdüğünü hatırlatan Karaaslan, şöyle dedi: “Hurri-Mitanniler, Asurlar, Urartular, İskitler, Medler, Persler, Selevkoslar, Partlar, Sasaniler, Roma ve Bizanslar bunlardan bir kısmıdır. Hz. Ömer’in halifeliği zamanında feth edilen Ergani’de Emeviler, Abbasiler, Mervaniler, Selçuklular, Artuklular, Akkoyunlar ve Osmanlılar hâkim olmuştur. Yavuz Sultan Selim’in 1514 Çaldıran zaferinden sonra Ergani, Diyarbakır bölgesi içinde Diyarbakır eyaletine bağlı bir sancak olmuştur. Ergani sancağının merkezi, bakır madenlerinin işletilmesi dolayısıyla ehemmiyet kazanan Maden kasabasına nakledilmiş ve nihayet Cumhuriyet’in kuruluşundan sonra idari teşkilatta değişiklik yapılarak Maden kazası Elazığ iline bağlanırken, Ergani kazası ise Diyarbakır iline bırakılmıştır. Kadim bir yerleşim merkezi olan Ergani sırtını, zirvesinde Hz. Zülkifl Nebi A.S. Makamı bulunan Makam Dağına dayamıştır. Ayaklarının altında Çayönü ve Hilar gibi medeniyetin ilk ayak izleri yer almaktadır. Çevresindeki Peygamber makamları ve türbeleriyle, tarihi kalesi, camileri, sarnıç ve mağaraları, Meryem Ana Kilisesi ile onlarca ziyareti barındırmaktadır.
“MOLLA GÜRA’NİNİN, KARAKOÇ’UN DOĞDUĞU YERDİR”
Ergani, tarihin önemli isimlerinden İslâm âlimi, müderrris, kadı, kazasker, Fatih Sultan Mehmed de dahil olmak üzere şehzadelerin hocası, Osmanlı Devleti’nin dördüncü şeyhülislamı Molla Gürânî’nin; Yaşadığımız çağın büyük şairi, yazar, fikir insanı, edebiyat dünyasının kıymetli ismi merhum Sezai Karakoç’un doğduğu yerdir.
“ERGANİ’NİN GİZEMLİ KALAN VE BİLİNMEYEN YÖNLERİNİ KEŞFEDECEĞİZ”
Tarih insanlığın hafızasıdır. Bu hafızaya sahip olmak da elbette araştırmalarla mümkündür. Devletimizin desteği sayesinde vesile olduğumuz bu araştırma ve sempozyum ile Ergani’nin geçmişi hakkında daha fazla bilgiye ulaşacağız. Ergani’nin binlerce yıllık bilinen tarihinin yanı sıra gizemli kalan ve bilinmeyen yönlerini de keşfedeceğiz”
Açılış konuşmalarının ardından Sempozyum, 16. Yüzyılda Ergani, Osmanlı Devleti Döneminde Ergani Tarihi Hakkında Bazı Tespitler, Çayönü Tepesi, Diyarbakır/Ergani İçin Ne İfade Ediyor?, Cumhuriyet Döneminde Ergani’nin Eğitim Durumu (1923-1960), Ergani’nin Ekonomik ve Tarımsal Durumu (1945-1960) gibi başlıklı sunumlarla devam etti.
