Bütün dünyayı etkisi
altına alan yeni tip koronavirüs (Covid-19) pandemisi aynı zamanda ekonomik
sıkıntılar da yaşatıyor.
Diyarbakır ve bölge illerimiz, bu sıkıntıyı derinden yaşayan
kentlerin başında geliyor.
Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler sıkıntıda.
Kredi borçları Haziran’a kadar ertelendi.
Ancak Haziran ayı geldi çattı.
İşyerleri açılmazsa esnaf kredilerini ödeyemeyecek.
Gerçi şimdi açsa bile işlerin nasıl gedeceği belli olmadığı
için Haziran ayındaki ötelemiş olduğu borcunu denkleştirip ödeyebilecek mi, onu
da bilmiyoruz!
Kapalı olan esnafımızın çarkları bir an önce dönmeli.
Dönmeli ki hem kredisini hem de öteleme faizini ödeyebilsin.
Üyemiz esnafların büyük bölümü aldıkları kredilerle işlerini
genişletmiş ve yeni adrese taşınmış. Tadilat için kredi çekenler var. Yeni
alet, malzeme, cihaz alanlar var. Bunları alırken ya da tadilat yaparken kredi
çekmiş esnaflarımız olduğunu biliyoruz. Kapalı olan lokanta, berber, kuaför,
güzellik salonu, kafe ve kahvehanelerin gerekli tedbirler alınarak birinci
aşamada açılması daha fazla mağduriyetin önüne geçecektir.
Birinci aşamada açılması gerektiğini düşündüğümüz berber,
kuaför ve güzellik merkezlerinde alınacak tedbirler şöyle;
“-İşyerine müşteriler randevu sistemi uygulanarak alınacak
-100 metrekareden küçük işyerinde en fazla 3, 200 metrekare
ve daha üstündeki işyerlerinde 6 kişi bulunacak. Bekleme salonunda kimse
olmayacak. Müşterinin gerekli hizmeti görüldükten sonra 15 dakika ara
verilecek. İkinci müşteri alınmadan kullanılacak aletler dezenfekte edilecek.
– Tek kullanımlık havlu kullanılacak ya da yeni müşteriye
kullanılmamış havlu çıkarılarak kullanılacak.
-İş yerine ikinci müşteri alınmadan ortam havalandırılacak.
-Her müşteriye maske verilecek ve çalışan kişi mutlaka maske
kullanacak
-Sakal tıraşı ustura ile yapılmayacak saç kesme makineleri
ile kısaltma yapılacak
-Güzellik salonları ve bayan kuaförlerinde de randevu
sistemi uygulanacak. Bekleme salonunda kimse bekletilmeyecek, randevu sistemine
titizlikle uyulacak.
– Her gelen müşterinin ellerini dezenfektan ile dezenfekte
etmesi sağlanacak ve maske verilecek.
-Çalışma saatleri yarı zamanla olabilir. Belirli saatlerde
çalışma şartları uygulanabilir. Örneğin sabah 10.00- 16.00 saatleri arasında
yarı zamanlı çalışma uygulanabilir. İkici bir çalışma saati önerimiz ise 12.00- 18.00 saatleri arası.
Restoran, kafe ve kıraathaneler için;
-Bahçeli olanlar bahçelerinde, bahçeleri olmayanlar ise
kapalı alanda belirlenecek olan sosyal mesafe kurallarına göre müşteri kabul
edecek. Masalar arası 2 metre olacak ve her masada karşılıklı oturmamak
şartıyla 2 kişi bulunacak.
-Tek kullanımlık çatal kaşık, bıçak kullanılacak. Ayrıca
tabaklar ve bardaklar da tek kullanımlık olanlar tercih edilecek.
-Kıraathanelerde de süreli hizmet sistemi uygulanabilir.
Kahvehane ve kıraathaneler Ramazan ayı boyunca iftardan sonra açılabilir ve 19.00-
.23.30 arasında hizmet verebilir.
Kentte 43 bin esnafı temsil eden Diyarbakır Esnaf ve
Sanatkârlar Odaları Birliği Yönetim Kurulu olarak, salgın sebebi ile işyerleri
olumsuz etkilenen esnaf ve sanatkârlarımız ile ilgili yapılabilecek çalışmalar
hakkında bir toplantı gerçekleştirdik.
Esnafımızın yaşadığı sıkıntıları aşmak için bir dizi
tedbirler paketi hazırladık.
Bu konudaki önerilerimiz
şöyle;
Kapalı olan işyerlerine en az 50.000,00 TL, 5 yıl vadeli ve
ilk 6 ayı ödemesiz olarak faizsiz kredi (cansuyu kredisi) verilmesi
sağlanmalıdır.
Kapalı olan esnaf ve sanatkarlardan gerek belediye ve
gerekse mülk sahiplerinin kiracılarından kira almaması sağlanmalıdır. Ya da
devlet tarafından nakdi yardımda bulunulmalıdır.
65 yaş üstü esnaf ve sanatkarımızın krediye ulaşması
sağlanmalıdır. Yine 65 yaş üstü olup bir fiil işyerinde bulunması gereken esnaf
ve sanatkarlarımızın sokağa çıkma yasağından muaf tutularak işlerinin başına
geçmesi sağlanmalıdır.
Yapılandırması bulunan esnaf ve sanatkârlarımızın Vergi Daireleri,
SGK ve tüm kurumlara olan yapılandırma borçlarının ötelenmesi sağlanmalıdır.
SGK, BAĞ-KUR ve Vergi borçlarının en az altı ay süreyle
ötelenmesi sağlanmalıdır.
Esnaf ve Sanatkârlarımızın çek ve senet ödemeleri
ötelenmelidir.
Sicili bozuk olan esnaf ve sanatkârlarımızın krediye
ulaşması kolaylaştırılmalı ve kredilerinin onaylanması sağlanmalıdır.
Kapalı olan işyerleri ve sanayi esnafının elektrik
kesintileri ertelenmeli, Mart Nisan Mayıs Haziran ayı faturaları devlet
tarafından karşılanmalıdır.
Esnaf ve Sanatkarlarımıza Halk Bankası aracılığıyla
kullandırılan kredilere daha rahat ulaşması sağlanmalı ve daha düşük, daha uzun
vadeli krediler kullandırılmalıdır.
Ticari araç ve toplu taşıma araçlarında yolcu taşımalarda
%50 uygulama yapıldığından MTV ve akaryakıt indirimi uygulanmalı ve araç
sahiplerine nakdi yardım yapılmalıdır.
Servis aracı işleten esnaflarımıza ve yanlarında çalışanlara
da nakdi yardım yapılmalıdır.
Esnaf ve sanatkârların yanlarında çalışanlara kapalı olan
süreler içinde devlet tarafından en az asgari ücret oranında nakdi yardım
yapılmalıdır.
3 ay ötelenen kredi ödemelerinin ötelenen süre içinde faiz
alınmaması sağlanmalıdır.
Kapalı olan Esnaf ve Sanatkârlara ve yanlarında çalışanlara
gıda yardımında bulunulması sağlanmalıdır.
İçişleri Bakanlığı genelgesi kapsamı dışında olup, kapalı
olan esnaf ve sanatkarımız dışında kalan işyerlerine de maddi yardımda
bulunulmalıdır.
İl ve ilçeler bazında oluşturulan Komisyonlarda esnaf ve
sanatkarların sorunlarını bilen esnaf teşkilatı temsilcilerinin katılması
sağlanmalıdır.
Sonuç itibariyle tüm toplumu sosyal ve ekonomik olarak
derinden sarsan pandemi karşısında devletler, gerekli adımları atmak
zorundadır. Şu ana kadar alınan ve açıklanan paketler elbet önemli ve
değerlidir. Ancak yeterli değildir. Yukarıda önerdiğimiz ek tedbir paketinin
her bir maddesi hayati derecede önemlidir. Yarın iflasın, işsizliğin ve bir
takım sosyal sıkıntıların yaşanmaması için önerilerimizin dikkate alınacağını
umut ediyoruz.
Alican EBEDİNOĞLU
Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı / TESK Yönetim Kurulu Üyesi
Kaynak:; ekoAbori
