Diyarbakır’daki salgın hastanesinin Başhekimi Doç. Dr. Muhammet Asena: “Salgının zirve yaptığı dönemde 6-7 tona çıkan oksijen tüketimi oldu, şu anda servis ve klinikler normale döndü”
Sağlık Bakanlığı‘nın paylaştığı verilere göre haftalık vaka ortalamasında 100 binde 77 olan, ikinci doz aşılamada ise yüzde 57,6 ile turuncu kategoride bulunan Diyarbakır’da, salgın hastanesi olarak hizmet veren Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi normale dönmeye başladı.
DİYARBAKIR VE BÖLGE İLLERİ 4 BÜYÜK ZİRVE YAŞADI
Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Muhammet Asena salgında Diyarbakır ve bölge illerinin dört büyük zirve yaşadığını, bu dönemlerde hastanenin 10 katında koronavirüs hastalarına hizmet verildiğini belirterek, “Normalde günde 1,5 ton oksijen kullanırken salgının zirve yaptığı dönemde günde 6-7 tona çıkan oksijen tüketimi oldu. Şu anda hastanemizin sadece bir katında koronavirüs hastalarına hizmet veriliyor. 30-40 hasta normal servislerde. İlçelerdeki yoğun bakım hastalarını da hastanemize taşıdık, yoğun bakımda da 20-30 hasta tedavi görüyor” dedi.
“DÖRT ZİRVEDE ÇOK BEDELLER ÖDENDİ”
Doç. Dr. Asena, aşılama sayısının istenilen düzeyde olmamasına rağmen vaka sayasının düşük olmasına ilişkin, “Salgında yaşadığımız dört zirve sırasında çok bedeller ödendi. Her aileden neredeyse bir kişi yaşamını yitirdi. İnsanlar enfekte olarak ve üzerine aşılanma yapılarak bağışıklık kazanıldı. Şu anda günde ortalama 3 bin test yapılıyor, bunun 250-300’ü pozitif çıkıyor” dedi. Doç. Dr. Asena, hastanenin artık bütün servis ve klinikleri ile normale döndüğünü, günlük 8-9 bin hastaya poliklinik hizmeti verildiğini de söyledi.
Başhekim Doç. Dr. Asena ile yaptığımız röportajın tamamı şöyle;
“DİYARBAKIR VE BÖLGE 4 PİK YAŞADI”
“Covid ile mücadele yaklaşık 2 yıldır yüksek bir performans ile yürütülüyor. Yaklaşık 2 yıldır Güneydoğu ve özelinde Diyarbakır’da 4’e yakın bir pik yaşadık. Ciddi bir kümülatif bir yük oluştu hastanelerde. O dönem hastanemizin 10 katı kovid hizmetlerine yöneldi. Diyarbakır için na kovid hizmetleri için de diğer sağlık kurumlarımız yürütmeye çalıştı. Tabi çok zor günlerdi. Bizim günlük bir ile bir buçuk ton oksijen tüketimimiz pandeminin pik yaptığı dönemlerde yaklaşık 4 kata yükselerek 6-7 tona çıktı. Oksijen tedarikinden tutun lojistiğine kadar çok ciddi gayretler sarf edildi. Ülke olarak aslında önemli bir sınavdan geçtik. Elhamdülillah daha önce 10 kat hizmet veren Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi pandemi hastanesinde şuanda 10. Kat kovid hizmetlerine ayrılmak üzere diğer 9 katımız kovid dışı hizmetlerle yine tam kapasite hizmet veriyor.
“YOĞUN BAKIMDA 20-30 COVİDLİ HASTAMIZ VAR”
A ve B bloklarında bulunan iki servisimizde şuan 30 ile 40 arası yatan hastamız mevcut. Yine yoğun bakımlarda da bizim en kötü dönemlerimizde 300’e yakın hastamız oldu. Çok yüksek rakamlardır bunlar. Fakat şuan yoğun bakım ünitemizde 20 ile 30 arasında hastamız mevcuttur. Biz yakın zamanda diğer hastanelerimiz özellikle Selahattin Eyyubi, Silvan ve Bismil Hastanelerinin yoğun bakım hastalarını alarak tek bir yere topladık. Şuan o hastanelerimizin yoğun bakım hastaları biz de yatıyor. Bu tabloya baktığımız zaman bu 4 pik sonrası şuan stabil izleyen bir süreç var.
“ACİL SERVİSLERDE VE SÜRÜNTÜ ALANLARINDA YIĞILMALAR YOK”
Başından beri pandemide mücadelede ön saflarda olduk. Diyarbakır ve bölge çok ciddi bir pik yaşadı. Bu piklerde hemen hemen her ailede maalesef bir vefat ile karşılaştık. Yani İl ve bölge geneli ciddi bir kovit yükü oluşuyordu. Şimdi geldiğimiz noktaya baktığımız zaman Acillerde ve sürüntü alanlarında herhangi bir yığılma söz konusu değil. Türkiye geneli açıklanan rakamlarda 350-400 test ve günlük 28-30 bin arasında da bir pozitiflik var.
“DİYARBAKIR’DA GÜNLÜK 3 BİN TEST ALINIYOR, 200’Ü POZİTİF”
Diyarbakır’da da 3 bin civarı test yapılıyor. Ortalama da 200 pozitiflik var. Burada her ne kadar aşı oranı düşük olsa da; birincisi yaşadığımız bu önemli pikler ve yine birinci doz aşılama oranında yüzde 70, ikinci dozda da yüzde 57’nin üzerindeyiz. Bu rakamlar bile aslında İlimize ve bölgemize bir bağışıklık kazandırdı. Yani aşı özellikle hastalığın daha ağır geçirilmesi ve yine hastalığın toplum geneline yayılması ve günlere yayılmasında ciddi etkisi olan etkenler. Acil servislerde ve sürüntü alanlarında bu birikmiş yükünü önledik.
“DELTA VARYANTINDAN EN ÇOK GEBE VE GENÇ HASTALAR ETKİLENDİ”
Tabi daha pandeminin başlarında önce yaşlı hastalarımıza aşılamaları uyguladık. Akabinde şuan gördüğümüz delta varyantından etkilenen kesim aşıdan uzak duran genç ve gebe hastalarımız. Toplumda gebelerde aşının çocuğa zarar verir mi? Gibi yanlış algı vardı. Biz defalarca bu algıyı kırmak için yaptığımız mücadeleye rağmen halen gençlerimiz ve gebeler kadınlar aşıdan uzak duruyor. Aslında aşının ne kadar etkili olduğunu herkes biliyor. Şuan gördüğümüz gebe ve genç hastalarımız daha çok etkileniyor. Yatan hastalarımızın yüzde 50’sini yaşlı hastalarımız oluşturuyor. Daha önce yaşlı hastalarımız yüzde 70-80 oranında iken şimdi o oranın genç ve gebelere yönelik değiştiğini görüyoruz.
“AŞI KARŞITLIĞINDAN ZİYADE ÖZGÜVEN VAR”
Toplumla çok iç içeyiz. Yani ben her girdiğimde ortamda da aşının önemini vurguluyorum. Bizim toplumda aşı karşıtlığından ziyade ciddi manada bir özgüven görüyorum. Bu yaşadığımız 3-4 pikte zaten etkilenen etkilendi, yatan yattı, vefat eden vefat etti. Bu saatten sonra bizde bir bağışıklık gelişti. Bundan dolayı bir özgüven var. Tabi bu son rakamların da bu güveni artırdığını görüyoruz. Şuan biz her ne kadar toplumsal bir bağışıklıktan bahsediyorsak da etkilenen bir insanın özellikle genetik yapısı yatkınsa maalesef çok hızlı ve dramatik bir şekilde kötüleme sürece olabiliyor. Onun için kimin nerede? Nasıl ve ne şekilde etkileneceğini bilmediğimiz için mutlaka ve mutlaka aşılamayı istiyoruz.
“REHAVETE KAPILMANIN BÜYÜK BİR RİSKİ OLUR”
Rehavete kapılmanın büyük bir riski var. 2020’nin Ağustos Eylül’ünü hepimiz hatırlarız. Ağustos’ta başlayıp Ocak’ın sonuna kadar devam eden ciddi bir yük oluşmuştu. Şuan soğuk havaların başlamasıyla birlikte kapalı ortamlarda maskesiz ve mesafe kurallarına uyulmadığı zaman mutlaka vakalarda artış olacaktır. Özellikle 2019-2020 yılının sonbahar ve kış mevsiminde eğitim ve öğretimin askıya alınmasıyla birlikte viral enfeksiyonlarda çok geri plandaydı. Son günlerde her çocuğun viral enfeksiyonu eve taşıması ve yetişkinlerde özellikle viral enfeksiyonla birlikte kovid yükü oluşursa yine kötü bir senaryo ile karşılaşabiliriz. O yüzden özgüvenimizi bir kenara bırakarak, sağlık bakanlığımızın her gün yayınladığı, uyardığı bize iletilen tüm bilgileri idrak ederek, mutlaka ama mutlaka kurallara uyarak bu süreci tek merkezden yürütmemiz gerekiyor. Özellikle bu kış aylarında bu kurallara daha maksimum bir şekilde riayet etmemiz gerekiyor.
“GRİBAL ENFEKSİYON HIZLA YAYILIYOR”
Maske, mesafe ve hijyen kuralına riayet edilmemesiyle birlikte, zaten 3 hafta önce hemen hemen her evde çocuklarımız hastalığa yakalandı. Rino virüs dediğimiz Nezlede bölge ve ilimizde bir pik yaşadık. Şuanda ise gribal enfeksiyonlar şuan hızlı bir şekilde yayılıyor. Tabi gribal enfeksiyonların artmasıyla birlikte kovid mi değil mi? Soru işaretleriyle yine Acil servislerde ve sürüntü alanlarında yığılmaları görebiliriz. Bu yüzden kendimizi her şekilde korumamız, bol bol sıvı, meyve ve sebze tüketmemiz ve günde 6-7 saatte uyuyarak istirahatimize de dikkat etmemiz gerekiyor.
“NORMALE DÖNDÜK, GÜNLÜK 9 BİN POLİKLİNİK YAPIYORUZ”
Biz hastane olarak tamamen normale döndük. Çünkü kovid süresi boyunca özellikle erken teşhis noktasında hastaneye başvurmayan bireyler son günlerde günlük 9 binin üzerinde bir poliklinik sayımız var. Kovid öncesi 5-6 binlerdeyken şuan 8-9 bin poliklinik sayımız var. Poliklinik hizmetlerini 1 Kasım MHRS’ye açtık. Ekim ayında 3 binin üzerinde bir ameliyat gerçekleştirdik. Yine organ ve kornea nakillerimiz var. Palyatif ve Göğüs servimiz tam kapasite hizmet veriyoruz. 9 katta nakovid hizmetlerini maksimum seviyede yürütüyoruz. Yatak doluluk oranlarımız yüzde 60-65’lerdedir. Bu konuda elimizden geldikçe polikliniklerimizi MHRS yani randevu sistemini tam kapasite ile açmaya çalışıyoruz. Ama onun dışında başvuran hastalarımız olursa mağdur etmemek adına yardımcı oluyoruz. Nakovid hizmetlerimize ciddi bir talep ve yükümüz var”
