Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle meydana gelen yıkıcı hasarların hızlı bir şekilde onarılması ve barınma sorununun çözüme kavuşturulması için Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Üyesi Nedim Şimşek, 11 maddelik çözüm önerisini paylaştı.
Kahramanmaraş merkezli, 11 kentte ciddi hasara ve can kaybına neden olan depremlerin ardından yaralar sarılmaya çalışılıyor. Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Üyesi ve İnşaat Komisyonu Başkanı ve Kamu Müteahhitleri ve İş İnsanları Derneği (KAMİAD) Genel Başkan Vekili Nedim Şimşek, deprem bölgesindeki iş insanları ve yatırımcılar açısından kredi limitlerinin yükseltilmesi ve KGF destekli teminat mektubu limitlerinin açılması için talep ve önerilerini ekonomi yönetimine ilettiklerini belirtti. Deprem bölgelerinin yeniden inşası ve kalkındırılması için iş insanları ve yatırımcılar açısından kredi limitlerinin yükseltilmesi ve KGF destekli teminat mektup limitlerinin açılması, kredi veren aracı kurum sayısının arttırılması gerektiğini ifade eden Şimşek, KGF ve benzeri kredilerin erişiminde bürokrasinin azaltılması ve krediye ulaşım noktasında kolaylıkların sağlanması olduğunu söyledi.
“Deprem bölgesinde yer alan kamu müteahhitleri için bankalar zarar gören ipotekler için yeni ipotek istemekte, bundan dolayı firmanın kredi hesabını dondurmakta. Bunlarında bir an önce hükümet tarafından düzenlemeye gidilmesi gerekiyor” diyen Şimşek çözüm önerilerini ve taleplerini ise şöyle sıraladı:
1) KGF ve benzeri kredilerin erişiminde bürokrasinin azaltılması ve krediye ulaşım noktasında kolaylıkların sağlanmalıdır. Deprem bölgelerinin yeniden inşaa edilebilmesi ve kalkındırılması için iş insanları ve yatırımcılar açısından kredi limitlerinin yükseltilerek KGF destekli teminat mektup limitlerinin açılması, kredi veren aracı kurum sayısının arttırılması gerekmektedir.
2) Deprem bölgelerindeki yapıların yeniden inşası ve onarımı için yapılacak olan yapım işlerinin 500-1000 konut halinde ihale edilmesi işin yapımı aşamasında ciddi risklere sebebiyet verebilir. Küçük paketler halinde tek bir kişiye değil de alanında uzman ve yeterliliği sahip birden fazla ve farklı firmalara ihale edilmelidir. Birden fazla, farklı firmanın yapım işlerini yürütmesi doğabilecek riskleri azaltacağından, zamandan, iş gücünden ve finansal açıdan tasarruf sağlayacaktır.
3) Hasarların hızlı bir şekilde onarılması ve barınma sorununun çözülebilmesi adına ‘Teminat İadeleri ve Sicil Affını’ içeren yasa değişikliğinin ivedilikle yayınlanmasını talep etmekteyiz. Kamuya iş yapan müteahhitlerin 2020-2022 ve bu yılda devam eden döneminde olağanüstü şartlarla artan girdi maliyetlerinden dolayı işlerini sürdüremez hale geldiği için işlerini sürdüremeyerek teminat mektuplarını irat kaydettirmek zorunda kalmıştır. Böylece meslekte cezalı duruma düşen müteahhitlik firmalarının, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çalışmaları sürdürülen kamuya olan borçların yapılandırılmasına yönelik yasal düzenleme kapsamına alınması hususunda taleplerimiz söz konusudur ve bu konuda ivedilikle yeni bir çalışmanın zaruret olduğunu belirtmek istiyoruz.
4) İnşaat şirketlerinde çalıştırılan ve çalıştırılacak olan usta ve işçilerin astronomik ölçekli fiyatlarla çalışma talepleri yasal düzenlemeler ile önlenmelidir. Yurtdışına çıkan kalifiye elemanların geri dönüşü sağlanmalı ve yurt dışında inşaat sektöründe çalışan vatandaşlarımızın ülkemizin bu zor günlerinde afet bölgelerinin yeniden inşasına katkı sunması gerekliliği nedeniyle çeşitli kısıtlamalar ve yasal düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.
5) Başta kule, vinç olmak üzere işverenlerin yurt dışından sıfır ve 2.el ekipman araç ve gereçlerine ithalat için Ticaret Bakanlığınca izin belgesinin verilmesi,
6) Yine başta demir, çimento, cam olmak üzere inşaat girdilerinde önemli etkisi olan malzemelerin ihracatının durdurulması ve ithalatına izin verilmelidir.
7) Deprem nedeniyle işleri veya işletmesi zarar gören iş insanlarının borçlarının Kamu ve özel banka ayrımı gözetilmeksizin faizsiz olarak en az 1 yıl ertelenmesi gerekmektedir.
8) 11 ildeki çek verenlerin çeklerine karşılıksız işlem yapılmadığı için suistimallere sebep olmaktadır. Ticareti olumsuz etkilemektedir. Bununla ilgili gerçekçi bir çözüm bulunması gerekir. İlkede olacaksa tüm Türkiye’yi kapsaması gerekir.
9) Deprem felaketinden etkilenen müşterilere bankalar nezdinde kullandırılan kredilerin gayrimenkul niteliğindeki teminatlarının değerlemesi ile ilgili sürecin hızlandırılması ve revizyonda olan kredilere yüksek limitler tanımlanması. Bankalar zarar gören ipotekler için yeni ipotek istemekte, bundan dolayı firmanın kredi hesabını dondurmakta. Acil olarak düzenlenmesi gerekiyor.
10) Jeoloji mühendislerinin planlama sürecinden statik projenin hazırlanmasına ve sonraki süreçlerde de yer almasına imkan tanıyacak yasal düzenlemelerin yapılması önem arz ediyor. Bu meslek mensuplarının projelerde yetkili kılınması zorunluluğu getirilmelidir.
11) Kamuya olan borçların yapılandırılarak ödenmesi, ihtilafların sulh yoluyla sonlandırılması, matrah ve vergi artırımı yoluyla geçmiş vergilendirme dönemleri ile ilgili olası risklerin ortadan kaldırılması, işletme kayıtlarının düzeltilerek kayıtlı ekonomiye geçişin teşvik edilmesini sağlayan düzenlemeleri içeren yapılandırma paketinin hazırlanmasında ve hayata geçirilmesi aşamasında deprem bölgelerindeki vatandaşlara ve iş insanlarına yönelik borç ertelemeli ve uzun vadeli ödeme planlarının oluşturulması, KDV muafiyetinin sağlanması.
