DİTAM’dan Sur araştırma raporu

Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi (DİTAM) tarafından hazırlanan kent sorunları ve çözüm önerilerinin yer aldığı araştırma raporunda, en önemli sorunlardan birinin Sur ilçesindeki metruk yapıların varlığı olduğu belirtildi.

DİYARBAKIR GAZETE– Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi (DİTAM) tarafından hazırlanan kent sorunları ve çözüm önerilerinin yer aldığı araştırma raporunda, en önemli sorunlardan birinin Sur ilçesindeki metruk yapıların varlığı olduğu belirtildi. Bir dizi talep, beklentilerin de yer aldığı raporun çözüm önerileri bölümünde, “Bu alanların tespit edilerek hazırlanacak projelerle iyileştirilmesi gerekir” ifadeleri yer aldı.

Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi (DİTAM) tarafından hazırlanan, “Diyarbakır Yerel Hizmetlerde Neler Kaybediyor” başlıklı kent sorunları ve çözüm önerilerinin yer aldığı bir araştırma raporu hazırladı. Raporda, metruk yapıların varlığı bölümünde, Sur içindeki metruk binalara işaret edilerek, bunların büyük bir sorun oluşturduğu belirtiliyor. Kayyımın bu metruk alanların, güvenlik ve asayiş gerekçeleri gösterilerek yıkmaya çalıştığı belirtilen raporun çözüm önerileri bölümünde, “Bu alanların tespit edilerek hazırlanacak projelerle iyileştirilmesi gerekir” görüşüne yer verildi.

Araştırmada, kente ilişkin diğer önemli sorunlardan birinin de metruk yapıların varlığı ve bunların çoğu zaman sistematik olarak belirli bir amaca ulaşmak için araçsallaştırılarak, özellikle Ali Paşa ve Suriçi’ndeki birçok yerleşim alanında metruklaştırılan alanların “boşaltma”, “kamulaştırma” ve “kentsel dönüşüm” için sistematik bir gerekçeye dönüştürüldüğü belirtildi.

Bağımlıların mekânı oldu

Metruk alanların, uyuşturucu madde bağımlılarının mekânına dönüştüğü için buralarda asayiş ve güvenlik sorunlarının yaşanmaya başladığı, “sokağa çıkamıyoruz” gibi gerekçelerle şikayetlerin olması, bir anlamda yıkım talebi oluşturacak bir sürecin başlamasına da yol açtığı dile getirilen raporda, “Kentsel dönüşümün ilk etabı olan Ali Paşa, Lale Bey, Ziya Gökalp ve Melik Ahmet Mahallesinde yapısal dönüşümün hızlanması için kayyım yönetimi vasıtasıyla su ve elektrik kesintilerine gidilmesi, başta kanalizasyon olmak üzere altyapı hizmetlerinin aksatılması, bu mahallerde ciddi bir nüfus azalışına yol açmış ve doğal bir terk etme süreci başlatmıştır. Nitekim korkulan olmuş ve kayyım ile yönetilen Sur Belediyesi 16.02.2024 tarihinde ‘Belediyemiz sınırları içinde bulunan 13 adet metruk yapının yıkılması’ şeklinde ihale düzenlemiştir” denildi.

Talep, beklenti ve çözüm önerileri

DİTAM araştırması sonucu hazırlanan raporda, talep, beklenti ve çözüm önerileri de şöyle sıralandı: “Metruklaştırma üzerinden de facto başlatılmak istenen kentsel dönüşümler reddedilmeli, gerekliliği konusunda mutabakat oluşmalı, dönüşüm süreçlerinin de mekân ve insan boyutu üzerinden planlanması sağlanmalı. Suriçi’ni sadece fiziki mekan değişikliklerine indirgeyecek ticari, rant amacı taşıyan, kimliksizleştiren ve tarihsel hafızayı yok eden amacının karşısında, ekolojik dönüşümü merkezine alan bir dönüşüm geliştirilmeli. Geleneksel sosyo-kültürel doku muhafaza edilmeli, merkezi yönetim ve belediyeler bu alanların metruklaşma ve takiben yıkımına yönelik kentsel dönüşüm politikalarından vazgeçmeli, alanın fiziki, sosyal ve kültürel olarak iyileştirilmesi için katılımcı süreçlerle projeler geliştirilmeli.”