Diyarbakır Sur’da Çekçek arabası ile yük taşıyarak geçimini sağlayan vatandaşlar korona günlerinde zor zamanlar yaşıyor.
Korona tedbirleri kapsamında alınan önlemler birçok alanda işleri durma noktasına getirirken, yük taşıyarak geçimini sağlayan Çekçekçiler de bugünlerde işlerin daha da azalmasından yakınıyor.
Sur’da Çekçekçilik yaparak ekmeğini kazanmak için ter döken Çekçekçiler, 5 TL karşılığında taşıdıkları yüklerin ağırlığına aldırmasalar da işlerinin korona günlerinde daha da azalmasından ciddi endişe duyuyorlar. Çünkü iş yapılmayan günün yükü tüm yüklerden daha ağır geliyor.
Bazen siftah yapamadan evin yolunu tutan Çekçekçiler, günlük 50 TL kazanabildiklerinde o gün kendilerini şanslı sayıyorlar.
Özellikle Suriçi Melikahmet ve Gazi Caddesi’nde Çekçek arabası ile ekmeğini kazanmaya çalışan vatandaşlar, günlük 30-40 TL para kazanabilmek için sabahtan akşama kadar yağmur yaş, soğuk sıcak demeden bekliyorlar.
Ekseriyetle 50-60 yaşında olan çekçekçiler için hayat şartları korona günlerinde daha da zorlaşırken, 5 TL ücret karşılığında taşınan yükün ağırlığına bir de siftah yapamadan eve dönmek zorunda kalmanın çaresizliği ekleniyor.
‘NE YAPACAĞIZ, TOPRAK MI YİYECEĞİZ?’
Sur’da Çekçekçilik yapan İbrahim amca, 70 yaşına rağmen hala daha ailesinin geçimi için yük taşımak zorunda kalıyor. Yasağa rağmen dışarı çıkmak zorunda kaldığını ifade eden İbrahim amaca için hayat korona günlerinde her zamankinden daha zor. Köyden kente göç etmek zorunda kalan İbrahim amaca korona günlerinde yaşadığı sıkıntıları şöyle ifade etti: “Akşama kadar 20 milyon çıkaramıyorum. Köyden kaldırıp getirdiler, burada da perişanız. Köydeydim, bağımız vardı, arazimiz vardı. Köy yasak oldu. Terör var dediler, köyde kimse kalmadı. Günde 10 kağıt versinler dışarı çıkmayayım. Arabamı da alsınlar. Ne yapacağız, toprak mı yiyeceğiz? 10 nüfusumuz var, bize 10 milyon versin, gelsin arabayı götürsün. Araba burada, ben arabaya itiraz etmiyorum. Günde 20 Milyon ya kazanıyorum ya kazanmıyorum. Yasaktır, nereye gidiyorum, trafik diyor geri dön. Çalışmazsam çocuklarım ölecek. İş yoktur, bunda da idare vardı o da gitti. Suriçi’nde iş kalmadı.”
‘İŞ OLUYOR AMA ARABA ÇOKTUR’
Hamal Mehmet ise 20 yıldır çekçekçilik yapıyor: “Bu kış gelse yaşım 65 oluyor. Gün var 50, gün var 30 TL kazanıyorum. İş oluyor ama araba çoktur. Yine de akşam ekmeği çıkıyor.”
‘FAKİR İNSAN AÇLIKTAN ÖLECEK Mİ NE YAPACAK BİLMİYORUM’
Korona günlerinde işlerin azaldığını belirten bir başka Çekçekçi ise şöyle konuştu: “Hastalık geldi gelmedi işler durdu. Korona işlerimizi etkiledi. Eskiden de çok iş yoktu ama şimdi daha da yok. Vallahi iş yok siftah etmiyoruz. Bazen akşama kadar 10 TL para kazanamıyoruz. İşlerimiz kırıldı, eskiden de yoktu ama korondan sonra daha berbat oldu. Fakir insan açlıktan ölecek mi ne yapacak bilmiyorum. Yardım yok, bir şey yok; ne sigorta var ne bir şey var. Bir gün var 10 gün yok. Bazen 10 bazen 15-20 milyon kazanıyoruz ama 20 milyon ile insan geçinmez. Bakalım nasıl olacak artık.”
‘DEVLET BİN TL VERDİ, ONU DA ALMADIK’
50 yaşında Çekçekçilik yaparak ailesinin geçimini sağlayan vatandaş hiçbir sosyal yardım alamadığını belirtiyor: “Ne iş kalmış ne geçim kalmış. Akşam birisi 2 ekmek aldı götürdüm çocuklara. Ne iş var ne güç var; şekerim var, tansiyonum var. Ne devletten ne milletten bir şey yok. Devlet bin TL verdi, onu da almadık. Sosyal yardımın kapısını görmemişim ben. 2-3 senedir bu olaylardan sonra zaten burada bir şey kalmadı. Hala siftah yapmamışım, akşam eve çocuklara nasıl ekmek götüreceğim bilmiyorum. Bir yük çıkıyor götürüyorum5’inci 6’ıncı kata bana 5 milyon para veriyorlar. Akşama kadar götürsem iki üç yük eder 15 TL para. Ben bunu neye vereyim neye vermeyeyim. Faturalar hep cezada.”
‘RABBİMDEN DİLEĞİM İNŞALLAH BU BAYRAM ÇİFTE BAYRAM YAŞAYACAĞIZ’
Çocukluğumdan beri Çekçekçilik yapan Veysi adlı vatandaş ise eskiden işlerinin iyi olduğunu ama şimdilerde hamallık yaparak geçimin zor olduğunu dile getiriyor: “30 yıldır bu mesleği yapıyorum, eski hal buradayken iyiydi, ekmek vardı ama o kalktığı zaman iş kalmadı. Hal olsun, toptancısı olsun şehir başka bir tarafa gitti. Bu süreç bizi çok etkiledi, ister istemez. Ölümden uzak, rabbimden dileğim bu sürecin son bulması. Yardımlara başvuru da yaptım ama pek bir şey çıkmadı. Devlet bin TL yardım yaptı ve bir onu aldık. Başka da bir yerden bir şey almadık. Bu süreç inşallah biran önce son bulur. Rabbimden dileğim inşallah bu bayram çifte bayram yaşayacağız.”
‘EVE GÖTÜRECEĞİMİZ BİR EKMEĞE MUHTAÇ KALDIK’
Sur’daki Çekçekçilerin günlük kazancı belli olmuyor. Sabahtan akşama kadar yük taşımak için bekleyen Çekçekçilerin işleri Koronadan dolayı azalırken, gün oluyor üç beş kuruş kazanıyorlar ama gün oluyor elde avuçta bir şey olmadan eve dönmek zorunda kalıyorlar. Korona sürecinde işlerinin azaldığını belirten bir Çekçekçi şunları söyledi: “Korona sürecinde işlerimizde bir azalma oldu. İki aydır içerideyiz, kira ödemiyoruz. Esnaflar kapalıydı, biz perişan olduk. Eve götüreceğimiz bir ekmeğe muhtaç kaldık. Evde 6 kişiyiz bu arabaya bakıyoruz, Allaha bakıyoruz. Başka bir gelirim yok. Günde 30-40 taş çatlasın 50 milyon kazanıyorum. Böbreklerimden ve bel fıtığından rahatsızım, başka da iş yapamıyorum.”
‘5 MİLYON NEDİR, BİR ÇOCUK 5 MİLYON ALAMIYOR’
Gazi Caddesi’nde Çekçek arabasıyla taşıyabileceği bir yük bekleyen ama sabahtan beri siftah yapamayan 63 yaşındaki vatandaş, 5 TL karşılığında yük taşıdıklarını belirterek, şunları dile getirdi: “Günlük kazancım belli değil ki, bu hamallıktır, bazı gün var 30 milyon 50 milyon geliyor ama bazı da hiç gelmiyor. Koronavirüs süreci bizi etkilemedi, eskisi gibi biz devam ediyoruz. Kazandığım yetiyor yetmiyor, işte kuru ekmek alıyoruz. Bir yük için 5 milyon istiyoruz çok diyorlar. 5 milyon nedir, bir çocuk 5 milyon alamıyor. Sabahtan akşama kadar burada bekliyoruz, bir yük çıkıyor, buradan Eski Hal’e, Dağkapı’ya, Mardinkapı’ya gidiyoruz, 5 milyon veriyorlar. Hükümet de bize bakmıyor. 56 gün içeride kaldım ama kimse 5 kuruş vermedi ve ben de mecbur kaldım, 3 gündür çıkıyorum. Ne yapayım, mecburum. Allaha çok şükür, Allah veriyor.”
‘BOŞ DURMAKTANSA İDARE İÇİN GELİP OTURUYORUZ’
57 yaşında Çekçek arabası ile ailesinin geçimini sağlamaya çalışan ve zaman zaman da yardımlar ile idare etmek zorunda kalan bir başka vatandaşın geçim derdi şöyle: “Bazı 10 milyon, 20 milyon, 30 milyon geliyor bazı siftah yok. Ama boş durmaktansa idare için gelip oturuyoruz. Önce iş vardı ama virüsten sonra böyle oldu. Kısmet olursa bazı 50-70 milyon oluyor ama bazı da hiç olmuyor. Yeşil kartım var, yaşım da 57. Bazı belediye yardım veriyor, idare oluyor Allaha çok şükür. Bu hastalık bitsin de biraz düzelir.”
Kaynak: Tigris Haber
