Ekonomide yaşanan gidişat basın ve medya kuruluşlarını da kapanma noktasına getirdi. Diyarbakır’da yayımlanan 9 yerel gazete, ekonomik krizle mücadele etmek için ortak bir karar aldı. Gazete temsilcileri, artan maliyetlere karşı Pazar günleri çıkmama kararı aldı. Gazeteler, sayfa sayısını ve baskı adedini azaltırken, bazı gazeteler kadroda küçülmeye gitti. Gazetemize konuşan yerel medya temsilcileri, BİK’in resmi ilanlardan aldığı yüzde 15’lik payın çok fazla olduğu görüşünde.
Geçtiğimiz yıl dolar kurundaki hareketlenmenin ardından kâğıt fiyatlarının ikiye katlanması yerel gazeteleri kapanma noktasına getirdi. Yerel basının yaşadığı ekonomik sorunların ardından Basın İlan Kurumu (BİK) bir dizi önlemler aldı. BİK, kâğıt krizine yönelik olarak; sayfa sayısını azaltma, sayfa yüzölçümlerini küçültme, kadro sayısını azaltma ve gazete satış adedini düşürmeye yönelik kararlar aldı.
Ancak yerel gazeteler bu önlemlere rağmen can çekişmeye devam ediyor. Birçok gazete, kadroda küçülmeye giderken, birçoğu sayfa sayısını düşürdü ve renksiz çıkmaya başladı. Artan maliyetlere karşı Diyarbakır’daki yerel gazete temsilcileri, giderleri düşürmek için Pazar günleri çıkmama kararı aldı.
YÜZLERCE GAZETECİ İŞSİZ KALABİLİR
Geçen yıl dolar kurunda yaşanan sıkıntıların ardından gazetelerin ciddi sıkıntı içine girdiğini belirten Tigris Haber Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni İlyas Akengin, “Ekonomideki gidişat nedeniyle birçok gazete maliyetleri düşürmek için sayfa sayısını ve baskı adetini düşürdü. Buda çözüm olmayınca gazete sahipleri maliyetleri düşürmek için bir gün gazete çıkarmama kararı aldı. Ancak bu karar sorunları ne yazık ki çözmüyor. Yerel gazeteleri ayakta tutan devlet kurumlarının ihaleleridir. Ancak son dönemlerde ihalelerde ciddi bir düşüş var. Resmi kurumlardan ilan gelmeyince sıkıntılar büyüyor. Sorunların çözümü için BİK’in resmi ilanlardan aldığı yüzde 15’lik payın düşmesi gerekir. Ayrıca ilgili birimlerin bu konuda önlem alması gerekir. Gerekli önlemler alınmazsa yüzlerce gazeteci işsiz kalabilir” şeklinde konuştu.
‘SAYFA SAYISINI 12’DEN 8’E DÜŞÜRDÜK’
Ekonomik kriz nedeniyle baskı sayısını azalttıklarını dile getiren Güncel Gazetesi imtiyaz sahibi Zeki Özer, gazete sayfa sayısını 12’den 8’e düşürdüklerini ve iki çalışanı işten çıkarmak zorunda kaldıklarını söyledi.
‘YEREL MEDYA DESTEKLENMELİ’
Ekonomik krizden en çok gazetelerin etkilendiğini ileri süren Özer, “Üretim yok. Üretim olmayınca ithal ediyorsun. Kağıt da boya da yurtdışından geliyor. Dolar yükseldikçe fiyatlar da yükseliyor. Bizde önlem almak için bir araya geldik. Ayakta durabilmek için pazar günleri gazete çıkarmama kararı aldık. Bu, bütün gazete sahibi arkadaşların ortak kararıdır” dedi. Özer, Pazar günü gazetelerin çıkmamasıyla ilgili sıkıntıları anlatırken de iki örnek haber konusu verdi. Birincisi HDP’nin düzenlediği miting, diğeri de AK Parti’nin gerçekleştirdiği belediye başkan adayı tanıtım toplantısı. Bu iki gelişmenin de yerel gazetelerde haber yapılmadığına dikkat çeken Özer, “Ulusal basın pek ilgilenmiyor bu haberlerle. Diyarbakırlılar bu haberleri yerel medya olmasa nereden duyacak. Bu partiler yaptıkları etkinlikleri nasıl duyuracak? Ama eğer destek alsaydık gazeteler çıkacaktı ve haber halka ulaşacaktı” şeklinde konuştu.
VERGİ İNDİRİMİ YAPILSIN
Özer, şöyle anlattı: “Biz desteği sivil toplum kuruluşlarından, belediye başkanlarından, valilikten, hükümetten, hepsinden bekliyoruz. Bu kuruluşlar üyelerini gazetelere abone yapsa, başsağlığı ilanları verseler bile toparlanır gazeteler. Aldığımız malzemeleri KDV’siz alsak, vergi indirimi yapılsa rahatlarız biraz.”
KAĞIT MALİYETLERİ YÜKSEK
Öz Diyarbakır gazetesi sahibi İhsan Özdemir, gazetelerinin 1984 yılından bu yana çıktığını söyledi. Özdemir, bugün yaşadıkları ekonomik krizin bir benzerini, AK Parti iktidara geldiği ilk zamanlarda yaşadıklarını, o dönem kamu kurumlarının 9 ay ilan vermesinin engellediğini söyledi.
Basın İlan Kurumu’nun bulunduğu yerlerde her gazetede en az 6 çalışanın bulunmasının şart koşulduğunu belirten Özdemir, “Bir gazetenin giderleri kalıbı, mürekkebi, kağıdı bir de SSK primleridir. SSK primlerinde hükümet kolaylık sağlarsa Türkiye’de yayımlanan 1200 yerel gazete rahat bir nefes alır. SSK primi olarak 650 TL ödeyeceğiniz yerde 80 TL ödemeniz rahatlatır sizi. Bunu gündeme getirmeye çalışıyoruz ama kabul ederler mi bilmiyoruz.”
Pazar günü gazete çıkarmayarak ekonomik krize önlem almaya çalıştıklarını belirten Özdemir, yanı sıra 2 çalışanı işten çıkarmak zorunda kalmış. Gazetenin baskı sayısını 750’den 550’ye düşürmüş ve 4 sayfa eksik çıkarmaya başlamış. Özdemir, “45 TL’ye aldığımız kağıdı bugün 110 TL’ye alıyoruz. Sivil ve resmi kurumlardan ilan alamıyoruz. SSK ve Vergi Daireleri’nin mükellef ilanlarını kestiler” diyerek yerel gazetelerin içinde bulunduğu durumu anlattı.
‘YEREL MEDYA KİMSENİN UMURUNDA DEĞİL’
Hiçbir kurumun yerel gazetelerin sorunlarıyla ilgilenmediğini dile getiren Zeki Özer, “Yerel medya kentin aynasıdır. Medya ne kadar güçlüyse kentte o kadar güçlüdür. Ama bakın, pazar günü hiçbir gazete çıkmadı. Ama bu kentin Valisi ya da Büyükşehir Belediyesi Başkanvekili Cumali Atilla arayıp ‘bu gazeteler neden çıkmadı’ diye sormadı kimseye” şeklinde konuştu.
Bölge illerinde çıkan gazetelerin benzer sıkıntılar yaşadığına da değinen Özer, “Mesele bizim kapıya kilit vurmamız değil. Biz gazeteleri kapatırsak bizimle çalışan gazeteciler de işsiz kalacak. Matbaada ve gazetede 14 kişiyle çalışıyorum. Bunların ailelerini de hesaplayın, ben gazeteyi kapatırsam kaç kişi işsiz kalır? Ve diğer gazeteleri de ekleyin buna. Yol yapabilirsiniz, güzel ama istihdam olmadan yolun da manası kalmıyor” dedi.
(Harun AYTULUN’un Özel haberi)
