Diyarbakır’da, büyüklüğü nedeniyle geçmişte develerle taşınıp, kılıçlarla kesilen, kentin sembolü karpuzların hasadına başlandı. ‘Karpuz Festivali’nde yarıştırılacak büyük karpuzlar, soğuk hava deposunda tutulurken, satılacak olanlar ise tarlalarda kaldı. Festivalde dereceye giren karpuzlar, devlet büyüklerine hediye gönderiliyor.
Geçmişte büyüklüğü dolayısıyla kılıçlarla kesilen ve develerle taşınan meşhur Diyarbakır karpuzlarının hasadına başlandı. Merkeze bağlı Erimli köyü ile Bismil ilçesinden geçen Dicle Nehri’nin kenarında, nisan ayında ekim yapan çiftçiler, karpuzları topluyor. Diyarbakır karpuzlarının bir kısmı, her yıl düzenlenen festival için hazırlanırken, geri kalanlar ise iç piyasaya satılıyor. Her yıl eylül ayında düzenlenen festivalde yarıştırılacak karpuzlar, Et ve Süt Kurumu’ndaki soğuk hava depolarında bekletiliyor. Üreticilerden karpuzları festival için tartarak, alan yetkililer, özel soğuk hava deposuna götürüyor. Depoya konulan 98 karpuzun kilosunun 35 ile 60 arasında olduğu belirtildi.
‘BU YIL KARPUZ ÜRETİMİ DE VERİMİ DE AZ’
Tarım ve Orman Müdürlüğü teknikeri Ramazan Çaran, 16 Ağustos günü teslim aldıkları karpuzların yaklaşık 35 gün depoda bekletildiğini söyledi. Çaran, “98 karpuz, şu an depoda bulunuyor. Yeni tartılacak olan karpuzlar var. Onlar da 5 Eylül’de gelecek. 35 kilonun altında olan karpuzlar diskalifiye oluyor. Bunlar Bismil bölgesinden gelen karpuzlar. Sur ilçesi Erimli köyünden gelecek karpuzları önümüzdeki hafta alacağız. Büyükşehir Belediyesi’nin katkılarıyla gübre dağıtıldı, güvercin gübresi. Festivale katılacak ve dereceye giren karpuzlara para dahil çeşitli ödüller veriliyor. Toprağın yapısından iklim ve bölgeye has özelliği olan karpuzlar var. İklim değişikliğinden dolayı özellikle bu yıl için söylüyorum; karpuz üretimi azaldı. Havaların sıcak olması nedeniyle yanmalar oldu, hastalıklar oldu. Bu yüzden karpuz üretimi ve verimi de az oldu” dedi.
‘ÜRETİCİLER FAZLA EKMEDİ’
Merkez Sur ilçesine bağlı Erimli köyünde yaşayan karpuz üreticilerinden Ramazan Kaya ise üretimin bu yıl çok az olduğunu belirterek, “Karpuzların ekimi ve hasadına kadar en az 80-90 gün geçmesi gerekiyor. Fideleri kavanozlarda yetiştiriyoruz. Çok meşakkatli ve masraflı; ilgi, emek isteyen bir iş. Eskiden kuş gübresi veriyorduk, bu yüzden hem lezzetli hem de büyüktü. Ama şimdi kuş gübresi azaldı. Bu yüzden hem karpuz üretimi azaldı hem de lezzeti kaybolmaya başladı. Havaların sıcak olması nedeniyle de üreticiler fazla ekmedi. Bu yüzden masraf fazla, kar marjı az olduğu için üreticiler, karpuz ekiminden ziyade kar marjı daha yüksek olan ürünlere yöneldi. 10 dönüm alanda ekim yaptığın zaman dünya kadar gübre, mazot, traktör işçilik ve emek istiyor. Üreticiler bu yüzden fazla karpuz ekmedi” diye konuştu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Diyarbakır Bölge Müdürlüğü verilerine göre, Türkiye’de 2017 yılında, 904 bin 884 dekar alanda ekim yapılırken, 4 milyon 11 bin 313 ton karpuz üretildi. Adana, 831 bin 684 ton karpuz üretimiyle ilk sırada yer alırken, 487 bin 794 ton ile Antalya 2’nci, 196 bin 544 ton ile İzmir 3’üncü ve 163 bin 218 ton ile Diyarbakır 4’üncü sırada yer aldı.
